Η Smarkets, μια startup στοιχημάτων που εδρεύει στο Λονδίνο, επιτρέπει στους υπαλλήλους να επιλέγουν πόσα χρήματα θέλουν να λαμβάνουν για τη δουλειά τους. Το σύστημα λειτουργεί μέσω κοινωνικής συναίνεσης και οι μισθολογικές πληροφορίες κάθε εργαζομένου δημοσιεύονται στο εσωτερικό wiki της εταιρείας. Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα στη διαδικασία αλλα τελικά λειτουργεί όπως δήλωσε ο CEO της Smarkets Jason Trost.
Όταν τον ρωτούν για την ασυνήθιστη πολιτική της εταιρείας του, που αφήνει τους υπαλλήλους της να επιλέγουν οι ίδιοι το μισθό τους απαντά: “Δεν είναι τόσο κουλ όσο ακούγεται. Είναι μια τρελή διαδικασία αλλά έχει αποτελέσματα.”
Ήταν περίπου πριν από τρία χρόνια, όταν ο Trost εισήγαγε ένα σύστημα στην Smarkets, ώστε οι υπάλληλοι να επιλέγουν τους μισθούς τους. Η έμπνευση για αυτή την απόφαση βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που περιγράφει ως “επιδίωξη για μεγαλύτερη διαφάνεια”.
Πιστεύω ότι αυτό είναι το πιο δίκαιο σύστημα. Δίνει στους υπαλλήλους την αίσθηση ότι ελέγχουν περισσότερο τη δουλειά τους, έχουν περισσότερο τον έλεγχο της θέσης τους.
Στην Smarkets, οι μισθοί των εργαζομένων δεν είναι αποτέλεσμα συνομιλιών με την ανώτερη διοίκηση. Αντίθετα, κάθε άτομο υπολογίζει πόσα θα ήθελε να πληρώνεται και τότε οι συνάδελφοί του ψηφίζουν για το αν πιστεύουν ότι το αξίζει ή όχι. Ο μισθός κάθε υπαλλήλου δημοσιεύεται μέσα σε ένα εσωτερικό wiki και οι υπάλληλοι καλούνται να επαναδιαπραγματευτούν την αξία του δύο φορές το χρόνο.
Αρχικά, η Smarkets επανεξέταζε τους μισθούς μία φορά το μήνα, αλλά ο Trost λέει ότι αυτή η διαδικασία αποδείχθηκε «αποδιοργανωτική».
Αν κάποιος ζητήσει ένα αρκετά μεγάλο ποσό, μεγαλύτερο από ό,τι ζητούν οι συνάδελφοί του, ίσως αντιμετωπίσει την αποδοκιμασία τους. «Εξετάζουν αυτό που ζητάει μέσα σε ένα εσωτερικό δικαστήριο», λέει ο Trost. «Κάποιοι θα σκεφτούν ότι είναι σωστό ποσό και άλλοι θα πουν ότι είναι υπερβολικά υψηλό ή πολύ χαμηλό -συνήθως λένε ότι είναι υπερβολικά υψηλό- και τότε κάνουν αρνητικά ή θετικά σχόλια».
Όπως αναφέρει το Business Insider, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να ασκήσουν βέτο σε συνάδελφό τους, μπορούν όμως να προσπαθήσουν να εμποδίσουν κάποιον. Το σύστημα λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό από την κοινωνική συναίνεση – αν θίξετε πόσο πληρώνεται κάποιος άλλος, θα πρέπει να το αντιμετωπίσετε άμεσα.
Ο Trost πιστεύει ότι το σύστημα ωφελεί ανθρώπους που μπορεί να είναι καλοί στην δουλειά τους αλλά δεν είναι ισχυροί διαπραγματευτές.
Αλλά η καθιέρωση της διαδικασίας δεν ήταν εύκολη. “Είναι πολύ τρομακτικό για ολους να είναι τόσο διαφανές”, είπε ο Trost. “Οι άνθρωποι δεν θέλουν να ξέρουν πόσα κάνουν οι συνάδελφοί τους επειδή δεν θέλουν να ξέρουν αν οι ίδιοι κάνουν περισσότερα από αυτά. Οι διευθυντές δεν θέλουν να το κάνουν επειδή αισθάνονται ότι θα χάσουν τον έλεγχο”.
Στην ερώτηση αν πιστεύει ότι είναι αυτό το μέλλον του διαπραγματευτικού μισθού απαντάει πως “Είναι σημαντικό για την ανθρωπότητα να συνεχίσει να βελτιώνει αυτά τα κοινωνικά συστήματα. Δεν το κάνω απλά επειδή νομίζω ότι είναι καλή ιδέα – θέλω το Smarkets να είναι μια εταιρεία παράδειγμα.”
Όσον αφορά το αν θα πρότεινε την εφαρμογή της μεθόδου μισθών της Smarkets σε άλλες εταιρείες, ο Trost δήλωσε ότι όλα εξαρτώνται από την εταιρεία. Για τις μικρότερες νεοσύστατες επιχειρήσεις, μπορεί να λειτουργήσει, ενώ θα μπορούσε να είναι πιο δύσκολη για μεγαλύτερες και καθιερωμένες εταιρείες.
“Αν η διοίκηση έχει το θάρρος να αντιμετωπίσει τα σκαμπανεβάσματα, θα μπορούσε να αξίζει τον κόπο”, είπε.