Όταν είδα τον Hofstede στην πράξη

Όταν είδα τον Hofstede στην πράξη

Hofstede-Image

Του Ηλία Παρασκευόπουλου
Πρώτο έτος στην Εισαγωγή στο Management μιλήσαμε για το θεωρητικό μοντέλο του Hofstede το οποίο αποτυπώνει τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά μίας χώρας στο πλαίσιο της εργασίας. Μία από τις εξεταζόμενες μεταβλητές είναι η “απόσταση από την εξουσία”, η οποία συνίσταται στο βαθμό που οι άνθρωποι αποδέχονται ή αμφισβητούν την ιεραρχική δομή καθώς και στην ανισότητα δύναμης που αναμένουν ανάμεσα στα μέλη της ιεραρχίας [1]. Έχοντας την τύχη να παρατηρήσω εργασιακά περιβάλλοντα σε Τουρκία και Σουηδία, γράφω αναλυτικότερα το διαχωρισμό ως προς την “απόσταση στην εξουσία” όπως τον παρατήρησα.
Σε ένα χωριό της επαρχιακής Τουρκίας είμασταν επισκέπτες ως συμμετέχοντες σε Ανταλλαγή Νέων Erasmus+. Εκεί συναντήσαμε τον Δήμαρχο της περιοχής ο οποίος συναναστρεφόταν με τους συνεργάτες και πολίτες του με ένα ιδιαίτερο τρόπο, θα έλεγες σχεδόν φυλετικό. Πρώτα απ’ όλα η προσοχή κυριολεκτικά όλων ήταν στραμμένη πάνω του ενώ συνοδεύονταν πάντα και οπουδήποτε από συνεργάτες του. Γι’αυτό δε χρειαζόταν να κάνει και πολλά για να επικοινωνήσει τις επιθυμίες του, αρκούσαν απλά νεύματα. Όταν είχε την ευγένεια να μας κάνει το τραπέζι, οι συμπατριώτες σερβιτόροι του τον κάθισαν σε κεντρική θέση και φρόντισαν να τον σερβίρουν από τους πρώτους. Καθώς δε γνώριζε αγγλικά, μιλούσε μέσω υφιστάμενου διερμηνέα δημιουργώντας μια απόσταση, όμως ακόμη και έτσι η απόσταση μεγάλωνε, όταν η αλληλεπίδραση που επιδίωκε μέσω της γλώσσας του σώματος ήταν επίσης περιορισμένη.
Προς το τέλος του προγράμματος, το φιλόξενο χωριό μας αποχαιρέτησε με μία εκδήλωση στο προαύλιο του Δημαρχείου με συρροή χωρικών. Εντύπωση έκανε να βλέπεις τόσους φιλόφρονες πολίτες να έρχονται να σφίξουν το χέρι του εκλεγμένου τους ενώ δε θα ήταν καθόλου παράξενο αν κάποιος του φιλούσε και το χέρι, μία δηλωτική κίνηση ιεραρχίας.
Σε πλήρη αντιδιαστολή, συνέβη το εξής σκηνικό στη Στοκχολμη σε μία συγκέντρωση εθελοντών, οργανωτών event, και του προϊσταμένου της πολιτικής γραμματείας του Πρωθυπουργού της Σουηδίας. Η αλήθεια είναι ότι ένα τέτοιο υψηλόβαθμο αξίωμα εύκολα προδιαθέτει κάποιον για αρκετή ιεραρχική απόσταση. Όμως οι σκανδιναβοί εθελοντές δε φαινόταν να αντιλαμβάνονται κάτι τέτοιο και επικοινωνούσαν τη σκέψη τους με την ίδια αμεσότητα που θα είχαν με τον οποιοδήποτε συνεργάτη. Καθόμασταν σε καρέκλες σε πρόσχαρο κλίμα, κάποιοι εδώ άλλοι παραπέρα, εκείνος ανάμεσά μας σε χαλαρό σταυροπόδι, ενώ κάθε τόσο σηκωνόταν κάποιος να μιλήσει για τα της οργάνωσης. Τότε χρειαζόταν να λυθούν και διάφορα προβλήματα και ο καθένας προσέφερε στο τραπέζι τη δική του ιδέα. Η σκέψη του κυρίου ήταν ισότιμη, εκτός και αν ανέφερε κάτι όπου λόγω ειδικότητας κατείχε τη γνώση. Ήταν όλος αυτιά σε νέες προτάσεις, και φαινόταν να εκπλήσσονταν αν κάποιος από εμάς είχε ενδοιασμό στην έκφραση της σκέψης του λόγω ιεραρχικής θέσης. Όταν σηκώθηκε και μίλησε, θα θεώρησε πλεονασμό να δηλώσει θεμιτό οι προτάσεις του να γίνουν υποκείμενες κριτικής και αμφισβήτησης, ήταν παραπάνω από αυτονόητο.
Έντονη εντύπωση μου έκανε ακόμα όταν κατά το πέρας της εκδήλωσης στην οποία συμμετείχαν υψηλότατοι κρατικοί αξιωματούχοι απ’ όλη την Ευρώπη, ο Πρωθυπουργός αφιέρωσε μέρος της βαρυσήμαντης πολιτικά ομιλίας του για να ευχαριστήσει εγκάρδια “την ομάδα των εθελοντών και τους οργανωτές” για το event, κάτι που ερμήνευσα ως ασυνήθιστο για ελληνικά δεδομένα.
Από τα παραπάνω πολιτιστικά και εργασιακά περιβάλλοντα το ένα σκόραρε ψηλά στην απόσταση εξουσίας και το άλλο λίγο. Είναι ενδιαφέρον πως κάθε ιεραρχία περιέχει αυτό το χαρακτηριστικό και ποιές συμπεριφορές βγάζει από τους ανθρώπους. Πρακτικά χρήσιμη τελικά η Εισαγωγή στο Management.
1. https://www.hofstede-insights.com/models/national-culture/

Τελευταία Νέα

Κατεβάστε την εφαρμογή μας