Οι 5 πιο αποτυχημένες εισαγωγές στο χρηματιστήριο (IPO)

Οι 5 πιο αποτυχημένες εισαγωγές στο χρηματιστήριο (IPO)

Nasdaq IPO

Επιμέλεια: Άρης Κατσίδης
H IPO (Initial Public Offering) είναι η αρχική δημόσια προσφορά. Πολύ απλά μιλάμε για το χρονικό διάστημα όταν για πρώτη φορά μια εταιρία θέτει σε δημόσια προσφορά μετοχές σε ένα χρηματιστήριο. Η IPO χρησιμοποιείται για την συγκέντρωση μεγαλύτερου μετοχικού κεφαλαίου αλλά και για να αναληφθεί ο κίνδυνος από περισσότερους επενδυτές. Βέβαια υπάρχει και το σενάριο ότι οι αρχικοί μέτοχοι μπορεί να θέλουν να πραγματοποιήσουν έξοδο από την εταιρία. 
Πολλοί businessman θεωρούν αυτήν την στιγμή πολύ ιδιαίτερη, σαν να ξεκινάει ένα πάρτι. Είναι η στιγμή που ένας επιτυχημένος businessman λέει “Καλησπέρα, κόσμε. Ποιος θα ήθελε ένα μέρος από την πίτα;” Αν όλα πάνε καλά, οι επενδυτές προσπαθούν να αγοράσουν σαν ζεστό ψωμί τις μετοχές. Όλα αυτά αυξάνουν την τιμή της μετοχής και κάνουν όλους όσους έχουν μερίδιο σε αυτήν χαρούμενους, γιατί η μετοχή τους έχει μεγαλύτερη αξία ή γιατί θα πάρουν μεγαλύτερο μέρισμα.
Διαβάστε ακόμα το άρθρο ορολογίας στο Business Review: Τι είναι το IPO;
Βέβαια και πάλι, όπως και σε ένα πάρτι, δεν μπορείς να προβλέψεις πόσο καλά θα πάει. Μπορεί να έχει επιτυχία αλλά το πόση επιτυχία θα έχει δεν εξαρτάται ακριβώς από εμάς σε όλα τα σημεία. Στο παράδειγμα του πάρτι, μπορεί η μουσική να κουράσει τον κόσμο μετά από ένα σημείο. Το ίδιο συμβαίνει και με τις IPOs. Δεν ευθυνόμαστε εμείς πάντα αν δεν πάει καλά.
Σίγουρα μια δημόσια προσφορά μπορεί να φέρει πάρα πολλά χρήματα και να αυξηθεί πάρα πολύ το κεφάλαιο της εταιρίας μας. Όμως υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι. Για παράδειγμα με την μέθοδο IPO ανοίγει η επιχείρηση σε πολύ κόσμο και δεν έχετε το πάνω χέρι στις αποφάσεις. Επίσης μπορεί να αποκτήσετε εκκεντρικούς ή ιδιόμορφους μετόχους. Αυτό συνεπάγεται πως θα είναι δύσκολη η συνεργασία μαζί τους. Ένας άλλος παράγοντας είναι πως μπορεί να μας επηρεάσουν οι δυνάμεις της αγοράς στην οποία κινούμαστε. 
Για να δούμε ένα TOP5 IPOs που απέτυχαν:
5) Webvan.com

H Webvan.com πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι ήταν πολύ καλή για να είναι αληθινή.  Οι πελάτες σε 7 μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ θα καθόταν στους υπολογιστές τους και από εκεί θα παράγγελλαν όσα λαχανικά ήθελαν τα οποία θα παραλάμβαναν στην πόρτα τους σε λιγότερο από 30 λεπτά. Για τους κατοίκους της πόλης ήταν ότι καλύτερο αυτό, αφού απέφευγαν εν μέρει την βαβούρα των parking, των σούπερμαρκετ και του κουβαλήματος με τις πλαστικές σακούλες. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει και αποδείχθηκε ένα αποτυχημένο εγχείρημα.
Η Webvan.com ξεκίνησε το 1997 και έγινε δημόσια, δηλαδή μπήκε στο χρηματιστήριο, το 1999. Μπορεί από αυτήν την διαδικασία η εταιρία να συγκέντρωσε 375 εκατομμύρια δολάρια συν το απίστευτο ποσό του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από εταιρίες ιδίων κεφαλαίων όπως την Sequoia Capital. Με κανέναν τρόπο όμως δεν κατάφερε να γίνει κερδοφόρα.
Οι αναλυτές θεωρούν ότι πολλοί παράγοντες ευθύνονται για την αποτυχία της Webvan. Αρχικά, οι μεγάλες αποθήκες στην οποία αποθηκεύονται και προφυλασσόταν τα λαχανικά ήταν πολύ δαπανηρές. Πέρα από αυτό κάθε 300.000 τετραγωνικά μέτρα η επιχείρηση για να τα καλύψει χρειαζόταν 16 υπαλλήλους, χιλιάδες servers και είχε ένα κόστος 25 εκ. δολαρίων για να έχει την εγκατάσταση της. Αυτό κόστιζε στην εταιρία 27 δολάρια ανά παραγγελία μόνο για την επεξεργασία και το delivery. Και με ένα μέσο όρο γύρω στα 80 δολάρια, σήμαινε συχνά ελλείμματα για την εταιρία.
Στην τελευταία και όπως αποδείχθηκε απέλπιδα προσπάθεια να σώσει την παρτίδα η Webvan.com σταμάτησε να προσφέρει τόσο μεγάλη ποικιλία προϊόντων. Αυτό βέβαια απομάκρυνε τους πιστούς πελάτες της και είχε τεράστια μείωση των πωλήσεων. Τελικά το 2001 μόλις 18 μήνες μετά την επιτυχημένη IPO της εταιρίας η Webvan.com κήρυξε πτώχευση. 
4) Kozmo.com

Παραμένουμε σε εποχές του Millenium, δηλαδή περίπου στο 2000. Τώρα θα αναλύσουμε την Kozmo.com. Αυτή η εταιρία προσέφερε την δυνατότητα delivery entairtenament! Κάποιος θα μπορούσε να νοικιάσει ταινία όσο και σνακ. Η Kozmo.com δεσμευόταν ότι θα τα παραδώσει σε λιγότερο από μία ώρα με καμία επιπλέον χρέωση (π.χ. μεταφορικά). Αυτό ξεκίνησε σε 10 πόλεις των ΗΠΑ και στην αρχή σαν ιδέα ήταν κάτι πολύ εντυπωσιακό. Η Kozmo.com αν ψάξουμε και δούμε τις παροχές της, βλέπουμε ότι προσπαθούσε να μας πείσει ότι το ίντερνετ θα μπορούσε να λύσει όλα τα προβλήματα μας.
Αν δεν έχετε ζήσει την εποχή του dot-com, είναι δύσκολο να καταλάβετε πως αυτή η εταιρία ήταν τόσο αισιόδοξη ότι θα βγάλει χρήματα. Οι ιδιώτες επενδυτές έδωσαν ακόμη και 280 εκατομμύρια για την πλήρη ανάπτυξη της εταιρίας. Το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα στα μηχανάκια ήταν το σήμα κατατεθέν της Kozmo.com.
Η Kozmo είχε σχέδια για να μπει στο χρηματιστήριο και να κάνει μια IPO. Υπέβαλλε την αίτηση της στην Αμερικάνικη Επιτροπή Ανταγωνισμού τον Μάρτιο του 2000. Όμως θα έπρεπε να την ακυρώσει γιατί η αγορά είχε πέσει και είχαν δημιουργηθεί πολλά οικονομικά προβλήματα. Την ίδια μέρα που η Kozmo ακύρωσε την IPO απολύθηκαν 24 υπάλληλοι. Αυτό ήταν το πρώτο κύμα και μετά ακολούθησαν και πολλές άλλες απολύσεις ακόμη ώστε η εταιρία αποδεκατίστηκε. Η Kozmo απασχολούσε περίπου 2000 εργαζόμενους.
Η φιλόδοξη εταιρία προσπάθησε να εξοικονομήσει τουλάχιστον 10 δολάρια από κάθε παραγγελία. Τόσο ήταν το κόστος για να προσφέρει την υπηρεσία, βέβαια ούτε αυτό δεν μπορούσε να το καλύψει. Όπως στην Webvan έτσι και στην Kozmo αποδείχθηκε ότι η δημοτικότητα, ο πολύς κόσμος και οι φουτουριστικές κινήσεις δεν οδηγούν πάντα σε κερδοφορία.
3) eToys.com

Το eToys.com ήθελε να γίνει μια τεράστια δύναμη ηλεκτρονικού καταστήματος παιχνιδιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Όπως το Pets.com και το Wired Ventures, το eToys.com παρασύρθηκε από τις δυνατότητες του ίντερνετ και απέτυχε. Πολύ απλά το ίντερνετ εκείνη την εποχή ήταν κάτι νέο και μπορεί να εντυπωσίαζαν οι δυνατότητες του αλλά δεν είχε αναπτυχθεί πλήρως όπως σήμερα. Η ιδέα του eToys.com ήταν να πουλάει παιχνίδια μέσω του ίντερνετ και είχε ως στόχο να χτυπήσει τα παραδοσιακά μαγαζιά παιχνιδιών όπως το Toys ‘R Us.
Βέβαια μπορεί στην εποχή μας να είναι κάτι εφικτό αυτή η ιδέα. Αλλά εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να πετύχει αφού η αγορά και ο κόσμος δεν ήξερε τόσο καλά το ίντερνετ και δεν έκανε αποκλειστικά αγορές από εκεί.  Η ιστοσελίδα του eToys είχε πολλές λεπτομέρειες για τα παιχνίδια, τις προτάσεις για κάθε ηλικία, στήλες για την βρεφική ηλικία αλλά και e-mail newsletters. Οι ιδιαίτερες διαφημίσεις του το βοήθησαν να γίνει brand και να το γνωρίζει ο κόσμος.
Πέρα ότι οι αγορές στο ίντερνετ δεν ήταν τόσο διαδεδομένες όσο σήμερα η eToys.com έπεσε θύμα και κάποιων προβλημάτων στα logistics. Είχαν φτιάξει τεράστιες και πολύ δαπανηρές εγκαταστάσεις στις οποίες βρισκόταν τα παιχνίδια για να συσκευαστούν και από εκεί να πάνε στους αγοραστές τους. Ήταν πολύ φιλόδοξο όλο το σχέδιο και είχε βάση. Θυμίζουμε ότι βρισκόμαστε στην εποχή του dot-com και όλοι ατένιζαν το μέλλον με αισιοδοξία.
Η eToys έγινε δημόσια, δηλαδή εισήχθη στο χρηματιστήριο τον Μάιο του 1999. Η κάθε μετοχή κόστιζε 20 δολάρια, ενώ την πρώτη μέρα είχε εκτοξευθεί στα 76 δολάρια. Είχε τόσο μεγάλη επιτυχία στο κοινό όσο και οι πωλήσεις των Χριστουγέννων. Όμως όπως είπαμε μπορεί να είχε επιτυχία αλλά η αγορά στο internet δεν ήταν σαν το face to face. Άρα η  eToys μπορεί να είχε κάνει έναν προϋπολογισμό και να έφτιαξε άλλες 2 μεγάλες βάσεις προϊόντων αλλά ποτέ αυτά δεν υλοποιήθηκαν.
Η Toys ‘R Us άρχισε να συνεργάζεται με την Amazon.com το 2000 και νίκησε τελικά την κόντρα του ανταγωνισμού τους με την πτώχευση του 2001.
2)  The Blackstone Group

Ο Steve Schwarzman ήταν συνιδρυτής και CEO του Blackstone Group. Αυτός ήταν ένας πολύ-εκατομμυριούχος  που μόνο το Hollywood μπορούσε να φτιάξει. Στα 60 γενέθλια του τον γιόρτασαν ως Βασιλιά της Wall Street.
Η Blackstone ήταν μια εταιρία ιδιωτικών κεφαλαίων, η οποία ειδικευόταν στις αγορές και στις μοχλεύσεις (LBO) ή στις εξαγορές. Ο Schwarzman και ο συνεργάτης του Peter G. Peterson αγόρασαν πολύ φθηνά πολλές εταιρίες την δεκαετία του 1980 αναλαμβάνοντας το χρέους του. Η τυπική αγορά LBO ήταν 10% μετρητά και 90% χρέος.
Οι εταιρίες ιδιωτικών κεφαλαίων ήταν ως γνωστών …ιδιωτικές. Πάρα πολλοί επενδυτές εξεπλάγησαν που έγινε δημόσια το 2007. Δυστυχώς, τα funds του Blackstone είχαν μέσο όρο 23% από το 1987, δύο φορές τον μέσο όρο του S&P 500. Οι επενδυτές ξανακοιτούσαν τους όρους του deal.
Πρώτα από όλα, η εταιρία ήταν spinoff του Blackstone Group και ονομαζόταν Blackstone Holdings. Το spinoff δεν αντιπροσωπεύει τα μεγάλα κέρδη των επενδύσεων της κύριας εταιρίας. Μόνο ένα κομμάτι της αφορά, είναι ένα πολύ μικρό μέρος της εταιρίας. Η Blackstone Holdings είχε ισολογισμούς περίπου 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ όταν έγινε IPO έγραφαν ότι αξίζει 40 δισεκατομμύρια  δολάρια.
Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν κάτι που ο Schwarzman και οι υπεύθυνοι στην Blackstone δεν το είχαν προβλέψει και τους είχε ξεφύγει. Ήταν ότι όλοι ήθελαν το χρέος να το κάνουν LBOs. Στην αγγελία που είχε βγει για το IPO η Blackstone προειδοποίησε για άνισα κέρδη τους επόμενους δύο μήνες ή χρόνια, αλλά λίγοι επενδυτές το παρατήρησαν.
Το αποτέλεσμα ήταν η Blackstone να χρηματοδοτηθεί με αρχικό κεφάλαιο με 4,1 δις δολάρια μαζί με την IPO. Ο Schwarzman μαζί με τον Peter G. Peterson να πάρουν ή να τσεπώσουν καλύτερα που λέμε 2,6 δις δολάρια και οι επενδυτές να χάσουν το 42% της αξίας της μετοχής τον πρώτο χρόνο. Μπορεί η μετοχή να άρχισε να διαπραγματεύεται στα 31 δολάρια, όμως δύο χρόνια μετά είχε φτάσει να κυμαίνεται στα 10 με 15 δολάρια.
1) Omeros
 

 
Η εταιρία βιοτεχνολογίας Omeros που εδρεύει στο Σιάτλ έχει ίσως την διάκριση με το χειρότερο IPO στην ιστορία. Το 2009 έγινε το όλο περιστατικό και άρα είναι η πιο πρόσφατο από τα προηγούμενα.
Η εταιρία ισχυριζόταν ότι με τα φάρμακα που έφτιαχνε θα μπορούσε να βελτιώσει και να μαλακώσει τον πόνο μετά από χειρουργείο στο πόδι.  Οι υπεύθυνοι ήλπιζαν ότι τα έσοδα από την IPO θα τους συντηρούσαν μέχρι να πάρουν άδεια για το φάρμακο από την Επιτροπή Προϊόντων, Φαγητών και Φαρμάκων. 
Η Omeros έγινε δημόσια στις 7 Οκτωβρίου του 2009 και χρηματοδοτήθηκε το κεφάλαιο της με 62 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή είχε 10 δολάρια η μετοχή. Δυστυχώς, από τις 42 εταιρίες που εισήχθησαν στο χρηματιστήριο, η μετοχή της Omeros είχε την μεγαλύτερη πτώση από όλες. Έπεσε τον Νοέμβριο του 2009 στο 42% της αρχικής της τιμής. 
Η απογοητευτική πορεία της Omeros έχει γίνει σημαντικό case study και πάρα πολλές εταιρίες αλλά και επενδυτές αποφεύγουν τον κλάδο της βιοτεχνολογίας. Θεωρούν ότι γύρω από τις εταιρίες για την υγεία δεν χρειάζεται να επενδύουν γιατί δεν θα έχουν αντίκτυπο οι κινήσεις τους. Αυτό έχει γίνει μεγάλο θέμα και στο Αμερικανικό Κογκρέσο. 

Τελευταία Νέα

Κατεβάστε την εφαρμογή μας