Οι γνωστικοί – συμπεριφορικοί θεραπευτές αποκαλούν αυτές τις περιπτώσεις «γνωστικές στρεβλώσεις». Αυτά τα σφάλματα μας κάνουν να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα διαφορετικά από το πώς είναι πραγματικά και οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι έχουν μάθει πώς να τα αναγνωρίζουν και να τα αποφεύγουν.
Εδώ είναι μερικά από τα πιο κοινά σφάλματα που μας κρατούν μακριά από την επιτυχία – και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν:
1. Συναισθηματικός συλλογισμός
Η παρανόηση των συναισθημάτων μας ως απόδειξη της αλήθειας είναι μια από τις πιο κοινές ψυχικές παγίδες που πέφτουμε.
Παράδειγμα : « Νιώθω ότι οι ιδέες μου είναι άχρηστες, επομένως δεν πρέπει να τις μοιραστώ σε αυτή τη συνάντηση».
Για την καταπολέμηση του συναισθηματικού συλλογισμού, οι γνωστικοί θεραπευτές προτείνουν να ρωτάς τον εαυτό σου ερωτήσεις όπως: ”Ποια είναι τα γεγονότα που υποστηρίζουν τη συναισθηματική μου απόφαση;” ή ”Είναι πιθανό τα συναισθήματά μου να προέρχονται από κάποια προκατάληψη που θα έπρεπε να επανεκτιμηθεί;”
Όποιος σταματήσει να μεταμορφώνει τα συναισθήματά του σε αλήθειες, κερδίζει τη λογική και τη σαφήνεια που θα του επιτρέψουν να λάβει πιο ορθολογικές αποφάσεις.
2. Απόδοση ευθυνών σε άλλους
Όταν κατηγορούμε τους άλλους ως υπεύθυνους για τις δικές μας ενέργειες και συναισθήματα.
Παράδειγμα : Ενώ πηγαίνετε να φύγετε για τη δουλειά, η γάτα σας δραπετεύει από την πόρτα και λέτε “Ωραία, τώρα θα καθυστερήσω εξαιτίας της γάτας”.
Συχνά κατηγορούμε τους άλλους επειδή αυτό βοηθά να ”διατηρήσουμε την αίσθηση αυτοεκτίμησης, αποφεύγοντας την αναγνώριση των δικών μας αδυναμιών ή αποτυχιών”, σύμφωνα με την Susan Whitbourne, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Amherst της Μασαχουσέτης.
Αλλά η μη ανάληψη ευθύνης για τις συνέπειες της δικής σας συμπεριφοράς σημαίνει ότι δεν μαθαίνετε από τα λάθη σας. Και η ικανότητά σας να ωριμάζετε μέσα από τις εμπειρίες σας, ιδιαίτερα τις δυσάρεστες, είναι κρίσιμη για την επιτυχία.
3. Καταστροφολογία
Πολλοί επηρεάζονται από τη σκέψη μιας αναμενόμενης καταστροφής, ανεξάρτητα από το είδος της.
Παράδειγμα : Οι ειδήσεις αναφέρουν ότι πλησιάζει μια καταιγίδα. Μπορείτε κάποιος να αρχίσει να φαντάζεται όλα τα αρνητικά που μπορούν να συμβούν: «Τι θα συμβεί αν το σπίτι μου πλημμυρίσει και καταστραφεί;» «Τι θα συμβεί αν κάποιος που νοιάζομαι πάθει κακό».
Ο φόβος, ιδιαίτερα ο παράλογος φόβος, παίζει μεγάλο ρόλο στην καταστροφή. Τις περισσότερες φορές η πρόβλεψη του χειρότερου δυνατού αποτελέσματος δεν είναι καθόλου χρήσιμη. Στην πραγματικότητα, μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και κατάθλιψη.
4. Πλάνη της δικαιοσύνης
Στην πλάνη της δικαιοσύνης, ένα άτομο πιστεύει ότι κάθε κατάσταση θα πρέπει να καθορίζεται από το τι είναι δίκαιο.
Παράδειγμα : Έχετε πικρία που μια συνάδελφός σας πήρε προαγωγή αντί για εσάς. Ξεκινάτε να διαμαρτύρεστε στον εαυτό σας ότι δεν είναι δίκαιο: ”Σπάνια έρχεται εγκαίρως και δουλεύω πολύ πιο σκληρά από αυτήν».
Όπως ίσως έχετε πει πολλές φορές ως παιδί: Η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη. Όταν συμμετέχετε στην πλάνη της δικαιοσύνης, είναι πιο πιθανό να καταλήξετε να αισθάνεστε θυμωμένοι, ανυπόμονοι ή απελπισμένοι.
Αντί να αφήσετε τον εαυτό σας να κατακλυστεί από αρνητισμό, σκεφτείτε: ”Θα ήταν ωραίο να πάρω μια προαγωγή, αλλά αυτό δεν είναι υπό τον έλεγχο μου. Ίσως μπορώ να μιλήσω με τον προϊστάμενό μου για το πώς μπορώ να πάρω στο μέλλον”.
5. Εξατομίκευση
Η εξατομίκευση περιλαμβάνει το να τα παίρνεις όλα προσωπικά ή την απόδοση ευθύνης στον εαυτό σου, χωρίς λογικές αιτίες.
Παράδειγμα: ”Ο γιος μου πήρε χαμηλό βαθμό στην τελική του εξέταση, και είναι καθαρά δικό μου λάθος. Θα έπρεπε να περάσω περισσότερο χρόνο για να τον βοηθήσω με το διάβασμα.”
Οι ψυχολόγοι έχουν διαπιστώσει ότι η εξατομίκευση μπορεί να οδηγήσει σε ενοχή, ντροπή και αισθήματα ανεπάρκειας. Για να το αντιμετωπίσετε κάντε ένα βήμα πίσω και σκεφτείτε τι ρόλο παίζετε στην κατάσταση. Στη συνέχεια, σκεφτείτε πώς μπορεί να μην είστε εξ ολοκλήρου υπεύθυνοι.
Με την εξέταση των πραγμάτων από την οπτική του αουτσάιντερ, μπορεί να ανακαλύψετε ότι υπήρχαν διάφοροι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο και ότι το αποτέλεσμα δεν είναι άμεση αντανάκλαση των δικών σας ενεργειών.
Πηγή: Cnbc Make It
