“Λευκός καπνός” από την Ευρώπη: Όλο το παρασκήνιο

“Λευκός καπνός” από την Ευρώπη: Όλο το παρασκήνιο

Eurogroup

Επιμέλεια: Άρης Κατσίδης

Πακέτο σωτηρίας 500 δις για την Ευρώπη

Τον τελευταίο μήνα όλοι παγκοσμίως ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις λόγω της πανδημίας του κορονοιού. Το lockdown, τα χιλιάδες θύματα αλλά και τα μεγάλα οικονομικά ελλείμματα που δημιουργήθηκαν σε ώρες τις χώρες, ανάγκασαν την Ε.Ε. να πάρει άμεσες αποφάσεις. Το βράδυ της Πέμπτης (9/4) μετά από πολύωρες συζητήσεις της Κομισιόν, οι υπουργοί οικονομικών αποφάσισαν να χρηματοδοτηθούν τα κράτη-μέλη με 500 δις ευρώ (483 δις στερλίνες) με σκοπό την καταπολέμηση του κορονοιού.
Η «Ενωμένη Ευρώπη» μπορεί να μην  μοιάζει με αυτό που ονειρεύτηκαν οι δημιουργοί της, το 1957, υπογράφοντας την συνθήκη της Ρώμης, που είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία της Ευρωπαικής Οικονομικής Κοινότητας, αλλά στην προκειμένη περίπτωση ενέργησε γρήγορα και αποφασιστικά παρά τις αντιρρήσεις των βόρειων χωρών.
Οι εισηγήσεις του πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, που η χώρα του επλήγη από τον ιό, ήταν καθοριστικές. Οι δηλώσεις του, με τις οποίες επισήμαινε πως ο θεσμός της ΕΕ κινδύνευε, αν δεν προχωρούσαν σε αποφασιστικές ενέργειες καθώς και ο συνασπισμός του, αρχικώς με άλλες χώρες του Νότου αλλά και με χώρες που επλήγησαν από τον ιό, έδωσαν επιπλέον βάρος στα λόγια του.  
Πριν την συνδιάσκεψη της Πέμπτης ο Κόντε είχε  θέσει ζήτημα, για αν είναι αποδοτική η Ε.Ε. και αν πραγματικά μπορεί να βοηθήσει σε τόσο κρίσιμες στιγμές τα κράτη-μέλη. Στο BBC δήλωσε χαρακτηριστικά πως: «Είναι μεγάλη πρόκληση για το μέλλον του θεσμού και την ύπαρξη της ευρωπαϊκής ένωσης (αυτή η συμφωνία). Αν η Ευρώπη αποτύχει να σχηματίσει άμεσα μια κατάλληλη νομισματική και χρηματοπιστωτική πολιτική για να αντιμετωπίσει την μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο οι Ιταλοί αλλά συνολικά οι πολίτες κατά μήκος της Γηραιάς ηπείρου θα απογοητευτούν. 

Τι έγινε ακριβώς το βράδυ της Πέμπτης;

Πρωταγωνιστές ήταν από την μία πλευρά η Ιταλία και η Γαλλία, ενώ από την άλλη η Γερμανία και η Ολλανδία. Οι τέσσερις πριν την τελική συνδιάσκεψη, κάθισαν στο τραπέζι μιας  προσωπικής τηλεδιάσκεψης, με σκοπό να βρουν μια κοινή συνισταμένη και ένα δρόμο για να συμφωνήσουν.
Πριν από την τελική συνεδρίαση επίσης, ο Πορτογάλος Υπ.Οικ. Μάριο Σεντένο, που είναι πέρα από ομόλογος του κ. Σταικούρα και πρόεδρος της Ευρωζώνης, ισχυρίστηκε πως η Ε.Ε. πρέπει να οικοδομήσει χρηματοοικονομικές δικλείδες ασφαλείας, καθώς η Ευρώπη βυθίστηκε σε ύφεση. Όλες οι χώρες να βρίσκονται σε lockdown, με τα κρούσματα να αυξάνονται δυστυχώς σε υπερβολικό βαθμό και αυτή τη στιγμή να μην  υπάρχει κάποιο σχέδιο για το μέλλον.
Χαρακτηριστικό ο Σεντένο δήλωσε ότι: «Μπορούμε να βυθιστούμε ή να κολυμπήσουμε μαζί», καλώντας τους υπουργούς να δείξουν «το απαραίτητο πνεύμα της ενότητας και του συμβιβασμού.
Οι υπουργοί οικονομικών της Ε.Ε. στην τηλεδιάσκεψη αργά το βράδυ της Πέμπτης συμφώνησαν, αφού τελικώς η Ολλανδία πείστηκε με το πλάνο της χρηματοδότησης 240 δις ευρώ για την καταπολέμηση του κορονοϊού μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας (ένα ταμείο διάσωσης για τα κράτη-μέλη), πάντα με ισχυρή «οικονομική εποπτεία».
Οι χώρες του Νότου, με προεξάρχοντες της Ιταλία και της Ισπανίας, με την σειρά τους δέχθηκαν να καθυστερήσει η συζήτηση για το θέμα των κορονό-ομόλογων, που αναμένεται να επιτρέψουν τα κράτη-μέλη να αντλήσουν κεφάλαια με τους ιδίους όρους από τις χρηματοοικονομικές αγορές. Ενώ σε μελλοντική σύνοδο των πρωθυπουργών των κρατών της Ε.Ε, θα τεθεί ως θέμα και το ζήτημα του recovery fund των χωρών.
Ο Ιταλός υπουργός οικονομικών, Roberto Gualtieri, αναφέρθηκε σε δηλώσεις του ότι συζητήθηκε εκτενώς το θέμα του recovery fund, που επιτρέπει την έκδοση common debt issuance, αλλά και με ποιον τρόπο θα χρηματοδοτήσει ο ESM τα χρήματα στις χώρες, πετώντας… το μπαλάκι στους ηγέτες των κρατών, την επόμενη εβδομάδα που θα συναντηθούν σε τηλεδιάσκεψη για να πάρουν τις τελικές αποφάσεις.
Στην αντίπερα όχθη, ο Ολλανδός υπουργός οικονομικών, Wopke Hoekstra, υπογράμμισε την συμφωνία ως λογική και δίκαια, διευκρινίζοντας πως τα κεφάλαια διάσωσης θα ήταν καλύτερο να δαπανιόνταν για την ευρύτερη οικονομία παρά ως λύση για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις και τα ελλείμματα από την τρέχουσα κρίση λόγω της πανδημίας.
Στο twitter ο Hoekstra έγραψε πως: « Ο ( Ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας) μπορεί να προσφέρει χρηματοοικονομική βοήθεια στις χώρες  που αυτή τη στιγμή δεν χρειάζονται χρήματα για την πανδημία. Θα είναι διαθέσιμη για οικονομική στήριξη, αλλά με όρους. Αυτό είναι δίκαιο και λογικό. Είμαστε και θα παραμείνουμε αντίθετοι με τα ευρώ-ομόλογα. Πιστεύω ότι αυτό το concept δεν θα βοηθήσει την Ευρώπη και συνεπώς την Ολλανδία μακροπρόθεσμα.
Πέρα από την ενίσχυση των χωρών για να λάβουν χρήματα λόγω της πανδημίας, συμφωνήθηκε και ένα νέο πρόγραμμα προγράμματος ύψους 100 δις δολαρίων, το οποίο αφορά για τους ανθρώπους που έχασαν την δουλειά του λόγω της πανδημίας.
Για να επιτευχθούν όλα αυτά έπρεπε να αντιμετωπίσουν ο κ. Στουρνάρας και οι ομόλογοι του πολλές κόντρες, διενέξεις, διαλόγους, διαφωνίες, για να  καταλήξουν σε συμφωνία μετά από 16 ολόκληρες ώρες συνομιλιών, που ξεκίνησαν από την Τρίτη. 
Μετά την συμφωνία, ο Σεντένο ανέφερε στους υπουργούς: « Ενεργήσαμε αποφασιστικά για τους πολίτες και πήραμε κρίσιμες αλλά και απαραίτητες αποφάσεις σε λιγότερο από ένα μήνα. Μπορούμε όλοι να θυμηθούμε το τι περάσαμε με την χρηματοοικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, όταν η Ευρώπη ενέργησε πολύ λίγα και πολύ αργά. Όμως από τότε όλα έχουν αλλάξει η Ευρώπη με δυναμική απάντηση, πήρε αποφάσεις που θα βοηθήσουν τους πολίτες των χωρών».
Οι υπουργοί έκαναν «παρέλαση» στις δηλώσεις τόσο μέσω twitter όσο και μέσω ειδησεογραφικών δικτύων.

Bruno La Maire – « Είναι σπουδαία μέρα σήμερα για την Ευρώπη»

Αρχικά, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Bruno La Maire, περιέγραψε την συμφωνία ως το πιο σημαντικό οικονομικό πλάνο στην ιστορία της « Ενωμένης Ευρώπης», αναρτώντας στο twitter « Η Ευρώπη αποφάσισε και έδειξε πως είναι δίκαιη σε αυτή τη τόσο σοβαρή κρίση. Η συμφωνία των υπουργών οικονομικών της Ε.Ε. είναι εξαιρετική και θα βοηθήσει πολύ στον αγώνα για την καταπολέμηση του κορονοιού. Τα 500 δις ευρώ θα είναι διαθέσιμα άμεσα. Ένα πακέτο κινήτρων θα έρθει. Η Ευρώπη στέκεται στα πόδια της για να αντιμετωπίσει μια τόσο κρίσιμη κατάσταση», προσθέτοντας την φράση πως « Είναι σπουδαία μέρα, σήμερα για την Ευρώπη».
Ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών, Paschal Donohoe, δήλωσε στο Euronews ότι: « Πιστεύω ότι η Ευρώπη έδειξε την αλληλεγγύη της. Αν συνδυάσεις το πακέτο στήριξης με αυτά που ήδη έχει κάνει η Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, θα κατανοήσεις πως τα ποσά και η ταχύτητα που λήφθηκαν οι αποφάσεις, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την Ε.Ε. της προηγούμενης δεκαετίας».
Ο Ιταλός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, David Sassoli, μετά την ανακοίνωση του deal, τόνισε πως « Ήταν σωστό που εμπιστευτήκαμε την Ευρώπη».

David Sassoli: «Ήταν σωστό που εμπιστευτήκαμε την Ευρώπη»

Τι είπαν οι Ολλανδοί και ο Αυστριακός υπουργός οικονομικών;

Η Ολλανδική κυβέρνηση έχοντας την στήριξη της Γερμανίας, της Φιλανδίας και της Αυστρίας, ηγήθηκε της άρνησης για την έκδοση των πολυπόθητων από την Ιταλική μεριά κορονό-ομόλογων, που θα περιελάμβανε όλες τι χώρες της Ε.Ε. που θα δανείζονται με τους ίδιους όρους,  από τις αγορές.
Η έκδοση των κοινών ομολόγων θα μπορούσε να δημιουργήσει από κοινού ευθύνη και θα καθιστούσε πιο ακριβό το δανεισμό για τα πλουσιότερα κράτη-μέλη, αφού θα γινόταν πιο φθηνό για τις υπόλοιπες χώρες, την ίδια ώρα που το χάσμα μεταξύ των γερμανικών και ιταλικών ομολόγων αυξάνεται.
Οι διαπραγματεύσεις για την δημοσιονομική αντίδραση της Ε.Ε. στην πανδημία έδειξαν τις μεγάλες και ενίοτε αγεφύρωτες διαφορές, μεταξύ των χωρών του βορρά και του νότου. Οι συζητήσεις επανέφεραν κουβέντες και αισθήματα που δημιούργησαν εχθρότητας στους υπουργούς οικονομικών, ανάλογα με εκείνα που ένιωσαν κατά την διάρκεια τη οικονομικής κρίσης.
Το Ολλανδικό κοινοβούλιο υποστήριξε την προσέγγιση της κυβέρνησης της χώρας των Οράνιε , με τους πολιτικούς να επισημαίνουν ότι αν επικρατήσει η λογική των χωρών του Νότου, τότε το κλίμα κατά της Ε.Ε. θα γίνει αρνητικό και στις πιο εύρωστες οικονομικές χώρες, αφού θα διαπιστώσουν πως τα χρήματά του, που επενδύουν είναι αναξιοποίητα. 
Από την μεριά του, ο Αυστριακός υπουργός οικονομικών, Gernot Blümel, δήλωσε πως η Ολλανδία δεν είναι μόνη της, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «Τα κορονό-ομόλογα παραμένει μια λύση. Δεν υποστηρίζουμε βέβαια αυτήν την φόρμουλα, γιατί η ιδέα αφήνει την πόρτα ανοιχτή για την αμοιβαία αναγνώριση των χρεών. Δεν ήταν μόνο η Ολλανδία που αντέδρασε».
Οι υπουργοί συμφώνησαν να βοηθήσουν άμεσα με το ποσό των 240 δις ευρώ, τις χώρες που έχουν χτυπηθεί περισσότερο από τον κορονοιό, με αυτά τα χρήματα να αναμένεται να αξιοποιηθούν στα συστήματα υγεία και στην πιστωτική γραμμή της χώρας. Η συμφωνία προβλέπει μέχρι 200 δις ευρώ σε πιστωτικές εγγυήσεις μέσω της ευρωπαϊκής τράπεζας επενδύσεων και 100 δις ευρώ για την κάλυψη των μισθών που έχασαν οι εργαζόμενοι λόγω της πανδημίας , που πια δουλεύουν με μικρότερο ωράριο.

Πως θα βοηθήσει τον κόσμο και τις επιχειρήσεις η συμφωνία;

To deal θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό τις χώρες να δημιουργήσουν ένα ασφαλές «οικονομικό μαξιλάρι», με σκοπό χρηματοδοτήσουν τις ενέργειες τους με σκοπό την καταπολέμηση του κορονοϊού. 
Οι κυβερνήσεις έχουν πλήρη πρόσβαση στα 240 δις ευρώ, που είναι διαθέσιμα από το ESM, ένα ποσό που δημιουργήθηκε την περίοδο της κρίσης στην Ευρωζώνη.
Ο Σεντένο δήλωσε πως: «Η μόνη απαίτηση για την πρόσβαση στο πακέτο στήριξης, είναι η δέσμευση της χώρας ότι τα κεφάλαια αυτά θα χρησιμοποιηθούν, για την στήριξη της εγχώριας χρηματοδότησης των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης του κορονοϊού.
Δημιουργούνται επίσης πλαίσια ασφαλείας για τους εργαζομένους και τους αυτό-απασχολούμενους που αυτή τη στιγμή λόγω της πανδημίας δεν εργάζονται. Όπως πρωτοείπαμε,  για αυτό το λόγο η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει τις χώρες με 100 δις ευρώ. 
Έχοντας αυτό το δίχτυ ασφαλείας για τις επιχειρήσεις, οι SMEs (μικρομεσαίες επιχειρήσεις), θα στηριχτούν μέσω του ευρωπαϊκού δανεισμού. 

Η συμφωνία θα υπογραφεί από τους ηγέτες των χωρών την επόμενη εβδομάδα σε τηλεδιάσκεψη.

Η συμφωνία θα υπογραφεί από τους ηγέτες των χωρών την επόμενη εβδομάδα σε τηλεδιάσκεψη. Σύμφωνα με δήλωση του Eurogroup, υπάρχει η επιθυμία να τεθεί ένα σχέδιο χωρίς καθόλου καθυστέρηση. Ωστόσο, είναι πιθανό ορισμένες πτυχές του σχεδίου να συνεπάγονται περισσότερες διαμάχες μεταξύ κυβερνήσεων, νομοθετών της Ε.Ε. και αξιωματούχων, πριν να μπορέσει να εφαρμοστεί πλήρως.
Εκφράζεται η ελπίδα ότι το σύστημα πίστωσης ύψους 240 δις ευρώ για τα συστήματα υγείας θα είναι προσβάσιμο εντός δεκαπενθημέρου. Για τα 100 δις που αφορούν τους μισθούς , το Eurogroup κάλεσε την EIB, να ολοκληρώσει το σχέδιο της το συντομότερο δυνατό και να είναι έτοιμη να την εφαρμόσει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.

Το  lockdown θα χαλαρώσει το Πάσχα;

Τις τελευταίες μέρες, όλοι οι ηγέτες είναι πιο θετικοί σε όλη την Ευρώπη. Ήδη έχει ανακοινωθεί ότι τα μικρά καταστήματα θα ανοίξουν την επόμενη εβδομάδα σε Αυστρία και Τσεχία. Τα σχολεία και τα νηπιαγωγεία θα ξανά-λειτουργήσουν από τις 15 Απριλίου στην Δανία και στις 20 Απριλίου στην Νορβηγία.
Ακόμη και ο Ιταλός πρωθυπουργός Κόντι δήλωσε πως: «Αν οι επιστήμονες το επιβεβαιώσουν, τότε θα χαλαρώσουμε κάποια μέτρα στο τέλος του μήνα», με την Ισπανία που επίσης έχει πληγεί από τον ιό, να τονίζει πως τα μέτρα της καραντίνας είναι προγραμματισμένα για την χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου, μέχρι τις 26 Απριλίου.

Ίσως σας ενδιαφέρει