Ο κλασικός κύκλος διοίκησης έχει τις ρίζες του στις εργασίες του Henri Fayol ο οποίος δραστηριοποιήθηκε κατά την δεκαετία του 1920 και διατύπωσε ότι τα στοιχεία της διοίκησης αποτελούνται από πέντε βασικές λειτουργίες: το σχεδιασμό, την οργάνωση, τη διεύθυνση, το συντονισμό και τον έλεγχο.
Σήμερα με την πρόοδο της διοικητικής επιστήμης ο συντονισμός δεν αντιμετωπίζεται σαν ξεχωριστή λειτουργία του κύκλου διοίκησης αλλά σαν αποτέλεσμα της άσκησης όλων των υπολοίπων καθώς είναι σαν τον συνδυασμό των υπολοίπων. Επίσης αντί του όρου “διοίκηση” χρησιμοποιείται ο όρος “ηγεσία”.
1) Σχεδιασμός: ο καθορισμός των στόχων της επιχείρησης και των στρατηγικών προγραμμάτων διαδικασιών και μέσων που απαιτούνται για την αποτελεσματική επίτευξη τους οι στόχοι μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμοι η μακροπρόθεσμοι.
2) Οργάνωση: ο εφοδιασμός της επιχείρησης με τα απαραίτητα μέσα και η διαμόρφωση των μεταξύ τους σχέσεων καθώς και η κατάλληλη ανάθεση των πόρων αυτών που απαιτούνται σε κάθε σχέδιο με σκοπό την όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική και αποδοτική κατανομή τους. Σημαντικό μέρος σε αυτή τη λειτουργία είναι η κατάλληλη επιλογή και εκπαίδευση των εργαζομένων.
3) Ηγεσία: η λειτουργία μέσω της οποίας επηρεάζεται η συμπεριφορά του ανθρώπινου παράγοντα έτσι ώστε κάθε άτομο από μόνο του αλλά και σαν μέλος της ομάδας να έχει την όρεξη και την ικανότητα να συμβάλει με αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση των στόχων της επιχείρησης όπως έχουν καθοριστεί στα προηγούμενα βήματα του σχεδιασμού και της οργάνωσης. Περιλαμβάνει ακόμη την παροχή των σωστών κατευθύνσεων την παρακίνηση και την εμψύχωση των εργαζομένων καθώς και την υιοθέτηση από αυτούς της κουλτούρας της επιχείρησης σε όλες τις δραστηριότητες.
4) Έλεγχος: ο προσδιορισμός των κατάλληλων προτύπων για την μέτρηση των αποτελεσμάτων καθώς και η εφαρμογή τους με σκοπό τον εντοπισμό των αποκλίσεων από τους στόχους για την αναγνώριση των αιτιών και την λήψη των κατάλληλων μέτρων αλλαγής όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.
Διαφορές Ηγεσίας και Διοίκησης / Management
Μέσα από τον παραπάνω κύκλο της διοίκησης γίνονται φανερές οι διαφορές του Management από την Ηγεσία. Οι δύο έννοιες συχνά συγχέονται μεταξύ τους κάτι το οποίο είναι λανθασμένο καθώς η ηγεσία είναι ένα μέρος της διαδικασίας του Management και δεν περιλαμβάνεται σε όλες της διαδικασίες. Επίσης η ηγεσία είναι ένα προσόν το οποίο παρατηρείται και σε άλλες πτυχές της ζωής πέραν των επιχειρήσεων.
Παρόλα αυτά γίνεται επίσης αντιληπτό ότι η ηγεσία αποτελεί ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό στον κύκλο της διοίκησης, επομένως είναι σημαντικό για οποιονδήποτε μάνατζερ να είναι παράλληλα και ηγέτης ώστε να μπορεί να παρακινεί τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας να εφαρμόσουν με τον καλύτερο τρόπο το σχεδιασμό και την οργάνωση του. Διαφορετικά είναι σαν να σπάει ένας κρίκος από την αλυσίδα της διοίκησης.
Εφαρμογή του κύκλου διοίκησης σε άλλα τμήματα και η σχέση του με την ποιότητα
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ότι η εφαρμογή του κύκλου διοίκησης δεν αναφέρεται μόνο στην ανώτερη διοίκηση της εταιρείας αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και σε επιμέρους τμήματα.
Χαρακτηριστική είναι η εφαρμογή του στην Διοίκηση Ολικής Ποιότητας όπου υπάρχει ο σχεδιασμός και ο καθορισμός των στόχων ποιότητας, η οργάνωση και η ηγεσία με σκοπό την επίτευξη της ποιότητας, καθώς και ο απαραίτητος έλεγχος για την διασφάλιση της.