Το σκεπτικό των βασικών αρχών ή αλλιώς first principles thinking, είναι ένας τρόπος σκέψης και λύσης προβλημάτων για να παράγει κανείς καινούργιες λύσεις.
Τι σημαίνει όμως “καινούργιες λύσεις”; Σημαίνει πως για να λύσουμε ένα πρόβλημα ή να δημιουργήσουμε κάτι, δεν βασιζόμαστε στην αναλογία αλλά στις βασικές αρχές.
Δηλαδή δεν παίρνουμε την ιδέα από κάπου αλλού και προσπαθούμε να την εξελίξουμε. Σε αντίθεση, σπάμε κάθε ιδέα σε όσα κομμάτια γίνεται (και τα κομμάτια αυτά τα σπάμε σε άλλα κομμάτια κ.ο.κ) μέχρι να φτάσουμε στις απόλυτα βασικές αρχές της και από εκεί την χτίζουμε προς τα πάνω. Κάτι σαν reverse engineering δηλαδή.
Η νοοτροπία αυτή έχει υποστηριχθεί από πολλά άτομα, ακόμα και τον Αριστοτέλη. Στην εποχή μας όμως, ένα άτομο που της έχει δώσει μεγάλη έμφαση είναι ο CEO των Tesla και SpaceX, Elon Musk.
Ο ίδιος μάλιστα εξηγεί πώς εφάρμοσε πρακτικά το σκεπτικό των βασικών αρχών όταν δημιουργούσε την SpaceX το 2002. Στην προσπάθεια να στείλει τον πρώτο πύραυλο στον Άρη, επισκέφθηκε πολλούς κατασκευαστές παγκοσμίως και διαπίστωσε πως το κόστος αγοράς ενός πυραύλου ήταν αστρονομικό. Σχεδόν $65 εκατομμύρια!
Ο ίδιος εξηγεί: “Σκέφτηκα την κατάσταση από άποψη φυσικής, γιατί είναι μια επιστήμη που βασίζεται σε βασικές αρχές και όχι αναλογία. Άρα ρώτησα τον εαυτό μου, από τι είναι φτιαγμένος ένας πύραυλος; Τιτάνιο, αλουμίνιο κτλ. Μετά ρώτησα, ποια είναι η αξία αυτών των υλών στην αγορά; Βρήκα πως η τιμή τους ήταν το 2% της συνολικής τιμής που απαιτούταν…”
Έτσι αντί να αγοράσει έναν έτοιμο πύραυλο, ο Musk τον έκτισε από το μηδέν. Μέσα σε λίγα χρόνια, η SpaceX είχε μειώσει το κόστος ενός πυραύλου πάνω από 10 φορές, έχοντας μάλιστα κέρδος.
Φυσικά η νοοτροπία αυτή δεν χρειάζεται να εφαρμόζεται πάντα σε τόσο απαιτητικά προβλήματα, αλλά και σε καθημερινά.
Η ουσία της είναι να διαιρεί κανείς το πρόβλημα σε κομμάτια μέχρι να μην μπορεί να διαιρεθεί άλλο. Να φτάσει δηλαδή, στην βασική αρχή.
