Της Ελισσάβετ Μπίρμπου
Με μια πρώτη σκέψη εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι η ευθύνη των εταιρειών απέναντι στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Συγκεκριμένα είναι η ηθική ευθύνη, η συμπεριφορά και οι ενέργειες μιας επιχείρησης σε σχέση με την κοινωνία και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέλη, όπως δανειστές και μέτοχοι.
Πιο πρακτικά, οι ‘δράσεις’ κάθε επιχείρησης, οι οποίες αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος, των υδάτων, η ενίσχυση των απόρων και πολλά άλλα μπορεί να θεωρηθούν παραδείγματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Κάποια πρόσφατα παραδείγματα είναι οι δράσεις του ΟΠΑΠ και του καναλιού ΣΚΑΙ. Ο ΟΠΑΠ ανακαίνισε και αναμόρφωσε το θεραπευτικό περιβάλλον των δύο Παιδιατρικών Νοσοκομείων, «Η Αγία Σοφία» και «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού, στηρίζει 125 ερασιτεχνικές ακαδημίες σε 48 Νομούς της χώρας και βρίσκεται στο πλευρό 10.400 μικρών αθλητών.
Ο ΣΚΑΙ μέσω του προγράμματος ‘’Όλοι μαζί μπορούμε’’, απασχολεί 3500 εθελοντές, οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει 7.500.000 κιλά τροφίμων, φυτέψει 4.050.000 από το 1989 που ο ΣΚΑΪ ξεκίνησε τις δράσεις, και συγκεντρώσει πάνω από 2.100.000 ωφέλιμα φάρμακα και ιατρικό υλικό.
Ακόμα μεγαλύτερες αλλά και μικρότερες επιχειρήσεις δρουν ωφελώντας την κοινωνία ώστε να μην έρθουν αντιμέτωποι με αυτήν.
Ας αναλύσουμε όμως λίγο περισσότερο την έννοια της εταιρικής ευθύνης. Η επικρατούσα θεωρία περί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης είναι η Παραδοσιακή θεωρία του Friedman.
Ξεκινώντας, ο Friedman εξηγεί πως την ευθύνη έχουν τα πρόσωπα, άρα υποθέτουμε ότι σε μια επιχείρηση αυτός που έχει την ευθύνη είναι ο ίδιος ο επιχειρηματίας ή το στέλεχος και όχι η εταιρεία. Το στέλεχος λοιπόν έχει την ευθύνη να ασκήσει επιχειρηματικότητα, με βάση τους κανόνες, δίνοντας λόγο για κάθε απόφαση στους διαχειριστές της επιχείρησης.
Φυσικά το συγκεκριμένο άτομο εκτός επιχείρησης μπορεί κάλλιστα να ξοδεύει τα δικά του χρήματα, χρόνο και ενέργεια σε σκοπούς που θεωρεί άξιους, όπως μια δωρεά σε ένα γηροκομείο.
Αν θέλει να προσφέρει στη κοινωνία, οφείλει να δράσει με τρόπο που δεν είναι πάντα στο συμφέρον των εργοδοτών του, αφού για το κοινωνικό καλό, θα μείωνε τις τιμές των προϊόντων, θα έκανε έξοδα για τη μείωση της ρύπανσης και άλλα συναφή.
Το στέλεχος λοιπόν, θα ξόδευε τα λεφτά κάποιου άλλου για ένα γενικό κοινωνικό όφελος. Στον βαθμό που οι πράξεις του οι οποίες συμφωνούν με την «κοινωνική του ευθύνη» μειώνουν τις αποδόσεις στους μετόχους, ξοδεύει τα δικά τους λεφτά. Γίνεται επί της ουσίας κοινωνικός λειτουργός, παρότι κατ’ όνομα παραμένει εργαζόμενος μιας ιδιωτικής επιχείρησης.
Από την άλλη πλευρά έστω ότι οι διαχειριστές και μέτοχοι της επιχείρησης είναι θετικοί σε αυτές τις δαπάνες, το στέλεχος πώς θα ξέρει που να ξοδέψει τα χρήματα, πώς θα ξέρει ποια πράξη οδηγεί στον συγκεκριμένο σκοπό από τη στιγμή που γνωρίζει μόνο πως να πιλοτάρει μία επιχείρηση;
Ακόμα και αν μπορούσε να απαντήσει αυτές τις ερωτήσεις, πόσο κόστος δικαιολογείται να επιβάλλει στους μετόχους του, στους πελάτες του και στους εργαζόμενούς του για αυτό τον κοινωνικό σκοπό; Ποιο είναι το κατάλληλο μερίδιό του και ποιο το μερίδιο των άλλων;
Παίρνοντας λοιπόν ως παράδειγμα τον κερδοσκοπικό οργανισμό ΟΠΑΠ και
συγκεκριμένα την δράση του προς τα Νοσοκομεία θα δούμε πως το χρηματικό ποσό που αποκτήθηκε προήλθε από μια εφαρμογή η οποία ονομάζεται ‘’Κάτι Καλύτερο’’.
Οι χρήστες έπρεπε να κατεβάσουν την εφαρμογή είτε από το Google Play είτε από App Store και να παίξουν διάφορα παιχνίδια αλλά και quiz που περιείχε ώστε να μαζευτεί κάποιο ποσό το οποίο ο ΟΠΑΠ θα χρησιμοποιούσε για τη δωρεά του.
Φυσικά κάνοντας share την επίδοσή του ο κάθε παίκτης , η προσφορά του ΟΠΑΠ διπλασιαζόταν, ή ακόμα και όταν δημιουργούσε ομάδες με φίλους, groups. Και θα σκεφτεί κάποιος, Ωραία και τι με όλα αυτά;
Η κάθε επιχείρηση λοιπόν, με κάθε δράση για το κοινωνικό καλό πρέπει να κερδίζει και κάτι ως αντάλλαγμα. Συνήθως η διαφήμιση και η φήμη είναι τα μεγαλύτερα ανταλλάγματα για μία επιχείρηση, αφού γίνεται περισσότερο γνωστή και κερδίζει ταυτόχρονα καινούργιους πελάτες.
Πολλές φορές ακόμα και εξωτερικά άτομα συμβάλλουν στο κομμάτι του κέρδους από μια δράση, όπως οι προγραμματιστές που δημιούργησαν την εφαρμογή.
Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί όπως είπαμε και στην αρχή το ΣΚΑΙ, το οποίο μέσω του προγράμματος ‘’Όλοι μαζί μπορούμε’’, κάποια στιγμή παρότρυνε τους καταναλωτές να ψωνίσουν από συγκεκριμένα super market και με τη σειρά τους όλα αυτά τα προϊόντα να πάνε σε άτομα που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.
Ποιος κερδίζει τελικά από τέτοιου είδους ενέργειες, τα super, o ΟΠΑΠ, το ΣΚΑΙ, οι επιχειρήσεις, η κοινωνία, οι ενδιάμεσοι;
Όλοι κερδίζουν από κάτι. Τίποτα δεν γίνεται δωρεάν και χωρίς κέρδος από
κερδοσκοπικές επιχειρήσεις.
