Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία αύξηση στις αιτήσεις καταχώρισης εμπορικών σημάτων.
Η σύσταση και λειτουργία επιχειρήσεων αποκλειστικά ως e-shop και On line παροχής υπηρεσιών, χωρίς την ύπαρξη φυσικής έδρας, έχει συμβάλλει άλλωστε καθοριστικά σε αυτήν.
Παράλληλα, εκτός από τις μεγαλύτερες εταιρείες που δαπανούν σταθερά εκατομμύρια για το χτίσιμο και τη διαφύλαξη των εμπορικών σημάτων τους, ολοένα και περισσότερες νεοσύστατες επιχειρήσεις προβαίνουν σε καταχώριση της ένδειξης που πρόκειται να χρησιμοποιούν στις συναλλαγές προκειμένου να εδραιωθούν.
Γιατί είναι απαραίτητη η καταχώριση του εμπορικού σήματος επιχείρησης;
Με την καταχώριση μίας ένδειξης ως εμπορικό σήμα εξασφαλίζεται τόσο η αναγνωρισιμότητα της ένδειξης όσο και η περιουσιακή αξία της επιχείρησης.
Ταυτόχρονα αποφεύγεται η «εμπλοκή» μίας υγιούς επιχείρησης σε μακρόχρονους και δαπανηρούς δικαστικούς αγώνες.
Στην περίοδο επικράτησης του ηλεκτρονικού εμπορίου και των social media, ως μέσων για την προώθηση των επιχειρήσεων, με στόχο την ταχύτερη και πλέον συμφέρουσα οικονομικά διαφήμισή τους, η κατοχύρωση του χρησιμοποιούμενου domain name ή account name ως εμπορικό σήμα, είναι ο απλούστερος και ασφαλέστερος τρόπος για την αποφυγή μετέπειτα «δυσάρεστων εκπλήξεων» για τις επιχειρήσεις.
Έτσι, η καταχώριση του εμπορικού σήματος εξασφαλίζει τον αναγκαίο χώρο στον οποίο θα μπορούν να διαφυλαχθούν και να καρποφορήσουν οι επιχειρηματικές προσπάθειες και δαπάνες κάθε επιχείρησης.
Τι μπορεί να καταχωρισθεί ως εμπορικό σήμα μίας επιχείρησης;
Σε απόλυτη συμφωνία με τις διατάξεις του Κανονισμού για τα εμπορικά Σήματα της Ε.Ε. (2017/1001), το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο, και συγκεκριμένα το άρ. 2 του ν. 4679/2020 προβλέπει ότι: «ως εμπορικό σήμα μπορεί να καταχωρισθεί οποιαδήποτε ένδειξη που αποτελείται από οποιαδήποτε σημεία, ιδίως από λέξεις, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος προσώπων, ή από σχέδια, γράμματα, αριθμούς, χρώματα, το σχήμα του προϊόντος ή τη συσκευασία του προϊόντος, ή από ήχους» υπό την προϋπόθεση ότι τα σημεία αυτά:
α) είναι ικανά να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων και
β) μπορούν να αναπαρίστανται στο μητρώο, κατά τρόπο που επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές και στο κοινό, να προσδιορίζουν με σαφήνεια και ακρίβεια το αντικείμενο της προστασίας που παρέχεται στον δικαιούχο του».
Συνεπώς, πέρα από τα αμιγώς λεκτικά ή και απεικονιστικά σήματα με τα οποία τόσο οι επιχειρηματίες όσο και το ευρύ καταναλωτικό κοινό είναι εξοικειωμένοι, με τα ισχύοντα νομοθετικά πλαίσια ως «σήμα» μπορεί να γίνει δεκτό προς καταχώριση, οτιδήποτε «σηματοδοτεί» την ταυτότητα μίας επιχείρησης και μπορεί να αποδοθεί ακριβώς ώστε να καταχωρισθεί στο μητρώο.
Έτσι, για παράδειγμα είναι δυνατή η καταχώριση κάποιου ιδιαίτερου διασχηματισμού συσκευασίας (όπως π.χ. το μπουκάλι της Coca Cola), ηχητικού κλιπ (π.χ. η φωνή του Ταρζάν της Disney), πολυμεσικά (multimedia) σήματα (όπως το βίντεο του Netflix) και πολλά ακόμη.
Ποια είναι η ακολουθούμενη διαδικασία και ποια η διάρκεια της παρεχόμενης προστασίας μέσω του σήματος για την επιχείρησή μου;
Η διαδικασία που ακολουθείται πλέον στη συντριπτική πλειοψηφία των καταχωρίσεων είναι η λεγόμενη «ηλεκτρονική κατάθεση σήματος» και πραγματοποιείται χωρίς καθυστερήσεις σχεδόν άμεσα.
Η διάρκεια της παρεχόμενης προστασίας του σήματος είναι 10 έτη από την ημερομηνία κατάθεσης της δήλωσης.
Για την ανανέωση απαιτείται πληρωμή του αντίστοιχου τέλους πριν από την ημερομηνία λήξης της 10ετούς προστασίας. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η προστασία μπορεί να παρέχεται επ’ αόριστον.
Είναι απαραίτητη η συνδρομή ενός ειδικού νομικού για τα εμπορικά σήματα πριν την καταχώριση;
Καταχώριση εμπορικού σήματος μπορεί πρακτικά να γίνει από τον οποιονδήποτε, δηλαδή ακόμη και από τον ίδιο τον επιχειρηματία.
Όμως, η βοήθεια από έναν εξειδικευμένο νομικό στο δίκαιο των εμπορικών σημάτων ήδη κατά τη διαμόρφωση της ένδειξης, αποτελεί πολύτιμο εφόδιο, το οποίο συντροφεύει και ενισχύει μία εμπορική ένδειξη καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της επιχείρησης.
Το γεγονός αυτό ενισχύεται, από το ότι και μετά την καταχώριση του σήματος, είναι πιθανόν τρίτος να στρέφεται κατά του σηματούχου, ζητώντας τη διαγραφή του σήματος, αποζημίωση ή ακόμα και την επιβολή ποινικών κυρώσεων.
Έτσι, η συμβολή από το νομικό σύμβουλο της επιχείρησης κρίνεται αναγκαία εκ των προτέρων καθώς ο ίδιος με τις γνώσεις του θα έχει φροντίσει να επισημάνει ήδη από πριν τις «περιοχές κινδύνου» μίας υπό καταχώριση ένδειξης.
Αυτό έχει σαν συνέπεια τόσο τη μείωση «αντιδράσεων» από τρίτους κατά την καταχώριση του σήματος μέσω άσκησης ανακοπών, όσο και την ουσιώδη αύξηση των πιθανοτήτων απόρριψης εν γένει αιτημάτων τρίτων μετά την οριστική καταχώριση του σήματος.
Δεν πρέπει άλλωστε να παραβλέπεται το γεγονός ότι το κόστος σύνθετων και μακροχρόνιων δικαστικών διενέξεων, είναι πολλαπλάσιο από αυτό της «προληπτικής» νομικής συνδρομής.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει εύκολα λοιπόν κανείς, δεν είναι άλλο πέρα από το ότι ένα καταχωρισμένο εμπορικό σήμα αποτελεί ένα:
- πολύ ισχυρό όπλο για κάθε επιχειρηματία, αφού αποτελεί ένα πρώτης τάξεως «εχέγγυο» και
- πιστοποιητικό μοναδικότητας της επιχείρησής του στην αγορά
Την κατοχύρωση του πιστοποιητικό μοναδικότητας μιας επιχείρησής στην αγορά, μπορεί να το εξασφαλίσει ο καθένας μέσω κατάλληλης και εξειδικευμένης νομικής συμβουλής και καθοδήγησης.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτήν, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει οικονομική στήριξη για τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις με το πρόγραμμα “Ideas Powered for Business SME Fund 2022”.
Έτσι λοιπόν, παρέχει κίνητρο στις επιχειρήσεις να κατοχυρώσουν τα εμπορικά τους σήματα μέσω της επιστροφής εξόδων σε ύψος 75% για τα τέλη αίτησης, σε εθνικό και ευρωπαϊκό σήμα.
Οι επιχορηγήσεις όμως είναι περιορισμένες και για τη διάθεσή τους, θα τηρείται χρονολογική σειρά προτεραιότητας.
ΕΛΕΝΗ Α. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ – ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ – LL.M. ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
