Τι είναι ο πληθωρισμός και ο αποπληθωρισμός;

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει μια οικονομία, είναι να παρατηρηθεί το φαινόμενο του πληθωρισμού.

Τι τον προκαλεί;  Ο πληθωρισμός είναι αποτέλεσμα κυρίως της αυξημένης προσφοράς χρήματος. Η προσφορά χρήματος αυξάνεται όταν μια κεντρική τράπεζα τυπώνει χρήματα για να καλύψει κάποιες παροχές.
Απλοποιημένο παράδειγμα πληθωρισμού :  Σε μια υποθετική οικονομία με ένα υποθετικό νόμισμα (έστω ευρώ) υπάρχουν 4 μήλα και αντίστοιχα 4 ευρώ συνολικά. Το κάθε μήλο έχει κόστος 1 ευρώ την περίοδο Χ. Τώρα έστω ότι η κεντρική τράπεζα της κυβέρνησης τη περίοδο Χ+1 τυπώνει άλλα 4 ευρώ, οπότε στην οικονομία υπάρχουν συνολικά 8 ευρώ την περίοδο Χ+1 και έτσι η τιμή του ενός μήλου αυξάνεται σε 2 ευρώ.

Δηλαδή, θα πρέπει να πληρώσεις περισσότερα στην Χ+1 για να αποκτήσεις ακριβώς την ίδια ποσότητα του ίδιου προϊόντος που θα αγόραζες την στιγμή Χ, και αυτό είναι ο πληθωρισμός!

Μέτρηση Πληθωρισμού

Όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που καταναλώνουν τα νοικοκυριά στη διάρκεια ενός έτους αντιπροσωπεύονται από ένα “καλάθι” ειδών. Κάθε προϊόν στο καλάθι αυτό έχει μια τιμή, η οποία μπορεί να μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού είναι η τιμή του συνολικού καλαθιού ένα συγκεκριμένο μήνα σε σύγκριση με την τιμή που είχε τον ίδιο μήνα ένα έτος νωρίτερα. Παράδειγμα μέτρησης:

Ο μεγαλύτερος υπερπληθωρισμός στην ιστορία

Ουγγαρία, Αύγουστος 1945 – Ιούλιος 1946

Η Ουγγαρία ήταν οικονομικά κατεστραμμένη από τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 40% των παγίων της Ουγγαρίας καταστράφηκαν στη σύγκρουση. Πριν από αυτό, είχε εμπλακεί σε μια έντονη παραγωγική διαδικασία για να στηρίξει τον γερμανικό στρατό, αλλά η Γερμανία δεν πλήρωσε ποτέ.

Όταν η Ουγγαρία υπέγραψε το 1945 τη συνθήκη ειρήνης με τους Συμμάχους, υποχρεώθηκε να πληρώσει υπέρογκες αποζημιώσεις στην Σοβιετική Ένωση, οι οποίες αντιπροσώπευαν το 25-50% του προϋπολογισμού της.

Η υπερβολική εκτύπωση χρήματος είχε οδηγήσει σε μία τεράστια καταστροφή, όπου οι τιμές  των αγαθών διπλασιάζονταν κάθε 15(!) ώρες και ο καθημερινός πληθωρισμός αυξανόταν 207%  !

Αποπληθωρισμός 

Η μεταβολή των τιμών σε μια χρονική περίοδο μπορεί να είναι και αρνητική. Στον αποπληθωρισμό το γενικό επίπεδο των τιμών μειώνεται. Ο αποπληθωρισμός, ή αλλιώς αρνητικός πληθωρισμός, αυξάνει την αγοραστική δύναμη.