Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η νομισματική πολιτική είναι οι ενέργειες που κάνει η Κεντρική Τράπεζα (στην Ευρώπη αρμόδια για την άσκηση νομισματικής πολιτικής είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – ΕΚΤ) ώστε να μεταβάλει την προσφορά χρήματος και τα επιτόκια, με στόχο να κατευθύνει την οικονομία προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
Υπάρχουν δύο είδη νομισματικής πολιτικής
- Η επεκτατική νομισματική πολιτική.
- Η περιοριστική νομισματική πολιτική.
Η ΕΚΤ μπορεί να αγοράζει ή να πουλά τίτλους (ομόλογα, έντοκα γραμμάτια και άλλα) μέσω συναλλαγών στην ανοιχτή αγορά κρατικών τίτλων και αυτό το γεγονός ονομάζεται “Πράξεις Ανοιχτής Αγοράς”.
Κάθε αγορά τίτλου αυξάνει την προσφορά χρήματος και τα τραπεζικά αποθεματικά με αποτέλεσμα να μειωθούν τα επιτόκια, ενώ κάθε πώληση τίτλου από την ΕΚΤ κάνει ακριβώς το αντίθετο: Μειώνει την προσφορά χρήματος και τα τραπεζικά αποθεματικά και συνεπώς αυξάνονται τα επιτόκια, καθιστώντας τον δανεισμό ακριβότερο!
Άλλοι τρόποι άσκησης νομισματικής πολιτικής, πέρα από την αγορά ή πώληση τίτλων είναι και οι αλλαγές στο προεξοφλητικό επιτόκιο ή η αλλαγή των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας.
Το προεξοφλητικό επιτόκιο:
Είναι το επιτόκιο με το οποίο η Κεντρική Τράπεζα δανείζει σε άλλες τράπεζες. Αυξάνοντας το προεξοφλητικό επιτόκιο, ο δανεισμός για τις ίδιες τις τράπεζες γίνεται ακόμα ακριβότερος.
Αυτό το έξτρα κόστος προφανώς και περνάει στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, κάνοντας τον δανεισμό ακριβότερο. Η μείωση του προεξοφλητικού επιτοκίου κάνει ακριβώς το αντίθετο, μειώνοντας και τα επιτόκια δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις!
Η αλλαγή των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας:
Έχει να κάνει με τα κεφάλαια που μια τράπεζα είναι αναγκασμένη να κρατά, τα οποία δεν μπορεί να δανείσει.
Αυξάνοντας τα επίπεδα της κεφαλαιακής επάρκειας, οι τράπεζες μπορούν να δανείσουν πλέον λιγότερα χρήματα και καθιστούν τον δανεισμό ακριβότερο.
Μια μείωση στην κεφαλαιακή επάρκεια έχει αντίθετα αποτελέσματα, καθιστώντας τον δανεισμό φθηνότερο!
Εν κατακλείδι, η άσκηση νομισματικής πολιτικής τελικά επηρεάζει την προσφορά χρήματος και δείχνει πόσο εύκολα ή δύσκολα θα μπορέσεις τελικά να δανειστείς.
Επομένως, όταν ακούμε τακτικές που αναφέρονται σε επεκτατική νομισματική πολιτική, συνήθως δανειζόμαστε φθηνότερα και ευκολότερα, αλλά όταν ακούμε νέα όπως αυτά τότε καταλαβαίνουμε πως ο δανεισμός μέρα με την μέρα γίνεται ακριβότερος και η διαδικασία γίνεται ακόμα πιο δύσκολη!
Πηγή: Μακροοικονομική: Αρχές και Πολιτική, Baumol / Blinder.
