Το Bank Term Funding Program ή BTFP, αποτελεί την απάντηση της FED (Federal Reserve) στην τραπεζική κρίση του 2023 και την απελπιστικά ευάλωτη κατάσταση στην οποία βρέθηκαν δεκάδες τράπεζες.
Η τραπεζική κρίση του 2023 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μια σειρά τραπεζικών χρεοκοπιών και πτωχεύσεων που έλαβαν χώρα στις αρχές του έτους, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να παρεμβαίνει τελικά με διάφορους τρόπους.
BTFP: Τι είναι το πρόγραμμα μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της τράπεζας;
Το Bank Term Funding Program (BTFP) είναι ένα πρόγραμμα δανεισμού έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκε από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) τον Μάρτιο του 2023, για την παροχή έκτακτης ρευστότητας στα καταθετικά ιδρύματα των ΗΠΑ.
Δημιουργήθηκε ως απάντηση στις αιφνίδιες τραπεζικές πτωχεύσεις της Signature Bank και της Silicon Valley Bank, οι οποίες ήταν οι μεγαλύτερες αντίστοιχες καταρρεύσεις από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με σκοπό να στηρίξει τους καταθέτες, όπως οι αμερικανικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, διαθέτοντας πρόσθετη χρηματοδότηση στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Με αυτό τον τρόπο η FED κατάφερε να διασφαλίσει πως οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες όλων των καταθετών τους.
Το BTFP προσφέρει δάνεια διάρκειας έως και ενός έτους σε αμερικανικές τράπεζες, ταμιευτήρια, πιστωτικές ενώσεις και άλλα επιλέξιμα καταθετικά ιδρύματα.
Οι παραπάνω φορείς δεσμεύουν ως εγγύηση ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, χρέη οργανισμών, τίτλους που διασφαλίζονται με υποθήκη (MBS) και άλλα επιλέξιμα περιουσιακά στοιχεία.
Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Αποθεματικών ανακοίνωσε ότι το Πρόγραμμα Τραπεζικής Χρηματοδότησης (Bank Term Funding Program – BTFP) θα σταματήσει να χορηγεί νέα δάνεια σε καταθετικά ιδρύματα από τις 11 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, όπως έχει προγραμματιστεί.

Ζητήματα ρευστότητας και παροχές χρηματοδότησης.
Η Κεντρική Τράπεζα έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα σχετικά με την καταπολέμηση των ζητημάτων ρευστότητας, με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι περιφερειακές τράπεζες.
Τα τραπεζικά ιδρύματα αξιοποιούν τις δανειοδοτικές παροχές ρευστότητας, ανάλογα με την εκάστοτε νομισματική πολιτική και την χρησιμότητα που δυναται να αντλήσουν σε κάθε περίπτωση.
Discount Window
Το Discount Window (παράθυρο προεξόφλησης) είναι μια δανειοδοτική διευκόλυνση της κεντρικής τράπεζας που προορίζεται να βοηθήσει τις εμπορικές τράπεζες να διαχειριστούν τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες ρευστότητας.
Αποτελεί βασικό μέτρο καταπολέμησης της περιορισμένης ρευστότητας στον τραπεζικό κλάδο και πολύτιμο εργαλείο ενίσχυσης της οικονομίας
Οι τράπεζες που δεν είναι σε θέση να δανειστούν από άλλες τράπεζες, μπορούν να δανειστούν απευθείας από το παράθυρο προεξόφλησης της κεντρικής τράπεζας καταβάλλοντας το ομοσπονδιακό προεξοφλητικό επιτόκιο.

BTFP vs Discount Window
Το BTFP είχε δύο συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που καθιστούσαν λιγότερο δαπανηρό για τον τραπεζικό δανεισμό, συγκριτικά με το μακροχρόνιο Discount Window της FED:
- Οι τράπεζες μπορούσαν να θέτουν εγγυήσεις στην τιμή αγοράς, όχι στην αγοραία αξία.
Οι εγγυήσεις όμως έπρεπε να αγοραστούν πριν από τις 12 Μαρτίου 2023, έτσι ώστε οι τράπεζες να μην μπορούν να εκμεταλλευτούν το σύστημα.
Το Discount Window απαιτεί εξασφαλίσεις αποτιμημένες στην αγοραία αξία.
- Ο τόκος που χρεώνεται είναι σταθερό επιτόκιο για τη διάρκεια του δανείου (έως ένα έτος) ίσο με το ετήσιο επιτόκιο του Οvernight Index Swap, συν 10 μονάδες βάσης.
Αυτό καθιστούσε το BTFP λιγότερο δαπανηρό από το Discount Window, το επιτόκιο του οποίου καθορίζεται από τη FED.

Arbitrage
Το BTFP παρουσίασε μια σημαντική αστοχία, κατά την οποία, υπό ορισμένες συνθήκες, το επιτόκιο που χρεώνει η FED για τα δάνεια στο BTFP (το επιτόκιο βασίζεται στην αγορά), θα μπορούσε να πέσει σημαντικά κάτω από το επιτόκιο που καταβάλλει η Fed για τα υπόλοιπα των αποθεματικών της (το επιτόκιο αυτό καθορίζεται από τη FED).
Και αυτό ακριβώς συνέβη από τις αρχές Νοεμβρίου κατά τη διάρκεια της μείωσης των επιτοκίων.
Άνοιξε μια τεράστια ευκαιρία για αρμπιτράζ χωρίς κίνδυνο, την οποία εκμεταλλεύτηκαν προς όφελός τους οι τράπεζες.
Στα τέλη του Ιανουαρίου η FED τερμάτισε το αρμπιτράζ για νέα δάνεια που “παρατείνονται από τώρα μέχρι τη λήξη του προγράμματος”.
Σε δελτίο Τύπου αναφέρεται ότι το επιτόκιο δανεισμού στο BTFP δεν θα είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο των αποθεματικών.
Και με αυτή την αλλαγή, το αρμπιτράζ γίνεται ασύμφορο για νέα δάνεια.
Η επόμενη μέρα.
Ένα ουσιαστικό ερώτημα της αγοράς σχετικά με την επόμενη μέρα ταλανίζει την παγκόσμια οικονομία.
Τι θα συμβεί στις τράπεζες που αντιμετωπίζουν μη πραγματοποιημένες ζημίες στους τίτλους που διακρατούν, αν η Κεντρική Τράπεζα σταματήσει την λειτουργία του BTFP;
Οι τραπεζική κρίση του Μαρτίου του 2023 και οι ξαφνικές εκροές καταθέσεων αποκάλυψε πόσο ευάλωτες και απροετοίμαστες βρέθηκαν δεκάδες περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ.
Το BFTP δημιουργήθηκε κάτω από τις συγκεκριμένες δυσχερείς συνθήκες που ανάγκασαν τη FED να θεσπίσει νέα μέτρα υποστήριξης.
Tο πρόγραμμα χρηματοδότησης όμως, δεν αποτελεί πλέον σωσίβιο για συστημικούς κινδύνους.
Αντίθετα αποτέλεσε για αρκετό διάστημα, ευκαιρία για αρμπιτράζ,που επέτρεψε στις τράπεζες τη δυνατότητα να παρακάμψουν το Discount Window.
Πρόσφατα, η FED πίεσε τις τράπεζες να ετοιμαστούν για τη χρήση του παραθύρου προεξόφλησης σε συνθήκες πίεσης, ανεξαρτήτως των επιπτώσεων που ενδεχομένως να δημιουργεί.
Είναι λιγότερο πιθανό όμως να εκθέσουν αυτό το ευαίσθητο ζήτημα όσο το BTFP παραμένει σε λειτουργία.
Δεν είναι παράξενο ότι, την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, τα ανεξόφλητα δάνεια του BTFP ανήλθαν στο ποσό των 141 δισ. δολαρίων.

Σχετικά με την συνέχιση του BTFP.
Όσον αφορά την συνέχιση την στρατηγικής υποστήριξης των τραπεζικών ιδρυμάτων, φαίνεται πως αυτή οδεύει προς το τέλος της.
Ο Michael Barr, αντιπρόεδρος της FED για την τραπεζική εποπτεία, δηλώνει ότι αυτό είναι απίθανο.
Πιο συγκεκριμένα σε πρόσφατες δηλώσεις του, υποστήριξε ότι το πρόγραμμα θεσπίστηκε αποκλειστικά ως πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης.
Επιπλέον, μια παράταση θα απαιτούσε και την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Σε αυτή την περίπτωση, πολλές τράπεζες θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν μη πραγματοποιηθείσες ζημίες από επενδυτικά χαρτοφυλάκια, αποτελώντας ευαίσθητο σημείο σε οποιαδήποτε νέα ύφεση.
Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν στην εξίσωση οι επικείμενες Αμερικανικές εκλογές και οι επιπτώσεις που θα είχε μια τραπεζική κρίση στην δημοτικότητα των Δημοκρατικών.
Λαμβάνοντας υπόψην όλα τα παραπάνω, αναμένουμε την αντιμετώπιση της FED και της κυβέρνησης των ΗΠΑ στο τραπεζικό ζήτημα.