Το να κατανοείς το πρόβλημα που καλείσαι να λύσεις όταν είσαι ή δουλεύεις σε μια επιχείρηση, είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη πρόκληση στην οποία καλείσαι να ανταποκριθείς.
Είναι απαραίτητο οι πελάτες να θέλουν αυτό που πουλάς και το προϊόν σου πρέπει να λύνει ένα πραγματικό πρόβλημα.
Το να σιγουρευτείς ότι το προϊόν σου ταιριάζει στις ανάγκες της αγοράς, είναι μόνο ένα κομμάτι για την έναρξη μιας επιχείρησης.
Το άλλο βασικό κομμάτι είναι να καταλάβεις το πώς θα βγάλεις χρήματα.
Εκεί έρχεται το επιχειρηματικό μοντέλο ή αλλιώς business model.
Tι είναι το Business Model;
Ένα Business Model είναι το πλάνο που έχει μια επιχείρηση για να βγάζει χρήματα.
Είναι η εξήγηση του πώς δημιουργείς αξία για τους πελάτες σου με το αντίστοιχο κόστος.
Αυτό περιλαμβάνει περιγραφές των προϊόντων ή υπηρεσιών προς πώληση, ποια είναι η αγορά-στόχος και ποια τα προαπαιτούμενα έξοδα.
Το business model επιτρέπει στους επιχειρηματίες να ελέγξουν, να δοκιμάσουν διαφορετικούς τρόπους για να δομήσουν τα κόστη και τις ροές εσόδων.
Για αυτούς που ξεκινούν, η εξερεύνηση των διαφορετικών επιχειρηματικών μοντέλων μπορεί να βοηθήσει να καθορίσουν αν η επιχειρηματική τους ιδέα είναι βιώσιμη, αν θα προσελκύσει επενδυτές και μπορεί να καθοδηγήσει τη γενική στρατηγική διοίκησης.
Για υφιστάμενες επιχειρήσεις, λειτουργεί σαν βάση για την δημιουργία οικονομικών προβλέψεων, τον καθορισμό ορόσημων και τη δημιουργία μιας βάσης εργασιών για την αναθεώρηση του επιχειρηματικού σχεδιασμού.
Τα βασικότερα στοιχεία ενός Business Model
Στην πιο απλή του μορφή, το Business Model μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη:
- Ό,τι χρειάζεται για να φτιαχτεί κάτι: σχεδιασμός, πρώτες ύλες, κατασκευή, εργασία.
- Ό,τι χρειάζεται για να το πουλήσεις: μάρκετινγκ, διανομές, παράδοση της υπηρεσίας και επεξεργασία της πώλησης.
- Πώς και τι πληρώνει ο πελάτης: στρατηγική τιμολόγησης, μέθοδοι πληρωμής, χρόνος τιμολόγησης κ.α.
Όπως μπορείς να καταλάβεις, ένα Business Model είναι απλά η εξερεύνηση του τι κόστη και έξοδα έχεις και του πόσο μπορείς να χρεώσεις για το προϊόν ή υπηρεσία σου.
Συγκεντρώνει οτιδήποτε είχε καθοριστεί στα στάδια του business plan σαν ευκαιρία αλλά και κατά την στρατηγική.
Αυτό περιλαμβάνει την αγορά στόχο, την πρόταση αξίας, τους τομείς πωλήσεων και μάρκετινγκ.
Πώς ξέρετε εάν το επιχειρηματικό σας μοντέλο θα είναι πετυχημένο;
Ένα επιτυχημένο επιχειρηματικό μοντέλο χρειάζεται απλά να συγκεντρώσει επιπλέον χρήματα από τους πελάτες από ότι κοστίζει η δημιουργία του προϊόντος.
Αυτό είναι και το κέρδος σας. Τόσο απλό.
Νέα επιχειρηματικά μοντέλα μπορούν να ξεκαθαρίσουν και να βελτιώσουν οποιοδήποτε από τα 3 σημεία που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Ίσως μπορέσει να μειώσει το κόστος κατά τον σχεδιασμό και την κατασκευή.
Ή ίσως μπορέσει να βρει έναν καινοτόμο τρόπο με τον οποίο να γίνονται οι πληρωμές από τους πελάτες.
Λάβε υπόψιν ότι δεν χρειάζεται να βρεις καινούργιο επιχειρηματικό μοντέλο για μια αποτελεσματική στρατηγική.
Μπορείς να πάρεις ένα ήδη υπάρχον και να το προσφέρεις σε διαφορετικούς πελάτες.
Για παράδειγμα, τα εστιατόρια λειτουργούν συνήθως με ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο αλλά προσαρμόζουν τη στρατηγική τους στοχεύοντας σε διαφορετικά είδη πελατών.
17 διαφορετικοί τύποι Business Model
Δεν χρειάζεται να εφεύρεις ένα εξολοκλήρου νέο επιχειρηματικό μοντέλο για να ξεκινήσεις μια επιχείρηση.
Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν τα υπάρχοντα επιχειρηματικά μοντέλα και τα προσαρμόζουν έτσι ώστε να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Ακολουθεί μια λίστα παραδειγμάτων business model που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να ξεκινήσεις τη δική σου επιχείρηση.
1. Διαφήμιση
Το επιχειρηματικό μοντέλο της διαφήμισης υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό και έχει γίνει πιο πολύπλοκο με τη μετάβαση πλέον στον ψηφιακό κόσμο.
Τα βασικά του μοντέλα περιστρέφονται γύρω από τη δημιουργία περιεχομένου που θα θέλει να δει ο κόσμος και να παρουσιάσει μια διαφήμιση στους αναγνώστες και τηλεθεατές.
Στο επιχειρηματικό μοντέλο της διαφήμισης πρέπει να ικανοποιηθούν δυο κομμάτια πελατών: οι αναγνώστες ή τηλεθεατές και οι διαφημιζόμενοι.
Οι αναγνώστες μπορεί να φέρουν έσοδα ή όχι. Οι διαφημιζόμενοι όμως σίγουρα θα φέρουν.
Ένα επιχειρηματικό μοντέλο διαφήμισης συνδυάζεται συνήθως με κάποιο μοντέλο crowdsourcing στο οποίο παίρνεις δωρεάν περιεχόμενο από χρήστες αντί να πληρώσεις δημιουργούς περιεχομένου.
Παραδείγματα
New York Times, YouTube
2. Affiliate
Το επιχειρηματικό μοντέλο affiliate σχετίζεται με αυτό της διαφήμισης αλλά έχει κάποιες διαφορές.
Συναντάται πιο συχνά online και χρησιμοποιεί link μέσα στο περιεχόμενο αντί για κανονικές διαφημίσεις που είναι πιο εύκολα αναγνωρίσιμες.
Για παράδειγμα σε ένα site με κριτικές βιβλίων, η χρήση affiliate links στην Amazon μπορεί να επιτρέψει στους επισκέπτες να αγοράσουν το βιβλίο απευθείας από εκεί.
Σε αυτή την περίπτωση, η Amazon θα πληρώσει μια μικρή προμήθεια για κάθε πώληση.
Παραδείγματα
TopTenReviews.com, TheWireCutter.com
3. Real estate
Οι επιχειρήσεις μεσιτείας συνδέουν τους αγοραστές με τους πωλητές και διευκολύνουν τις συναλλαγές.
Χρεώνουν ένα ποσό για κάθε συναλλαγή είτε στον αγοραστή είτε στον πωλητή και μερικές φορές και στους δύο.
Μια από τις πιο συνηθισμένες επιχειρήσεις μεσιτείας είναι ο μεσιτικός κλάδος.
Υπάρχουν παρόλα αυτά πολλά άλλα είδη μεσιτείας όπως οι ναυλομεσίτες ή οι χρηματιστές.
Παράδειγμα
Remax
4. Concierge/Εξατομίκευση
Μερικές επιχειρήσεις παίρνουν υπάρχοντα προϊόντα ή υπηρεσίες και προσθέτουν ένα κατά παραγγελία στοιχείο στη συναλλαγή που κάνει κάθε πώληση μοναδική για τον συγκεκριμένο πελάτη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ταξιδιωτικοί πράκτορες που κλείνουν ταξίδια και εμπειρίες για πλούσιους πελάτες.
Μπορείς επίσης να δεις παραδείγματα εξατομίκευσης σε μεγαλύτερης κλίμακας προϊόντα όπως στα αθλητικά της Νike.
Παραδείγματα
NikeiD
5. Crowdsourcing
Eαν μπορείς να συγκεντρώσεις έναν μεγάλο αριθμό ατόμων που μπορούν να συνεισφέρουν περιεχόμενο στο site σου, τότε μπορείς να κάνεις crowdsourcing.
Σε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο συνδυάζονται μοντέλα διαφήμισης για φέρουν επιπλέον έσοδα αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές του μοντέλου.
Οι εταιρείες που προσπαθούν να λύσουν δύσκολα προβλήματα συνήθως δημοσιεύουν τα προβλήματα τους ανοιχτά έτσι ώστε ο καθένας να προσπαθήσει να τα λύσει.
Οι επιτυχημένες λύσεις ανταμείβονται και η εταιρεία μπορεί να μεγαλώσει την επιχείρηση.
Το κλειδί για ένα πετυχημένο crowdsourcing είναι να παρέχονται οι σωστές αμοιβές για να δελεάσεις τον κόσμο ενώ ταυτόχρονα αυτό σε βοηθά να έχεις μια πετυχημένη επιχείρηση.
Παραδείγματα
Kickstarter, Patreon
6. Αποδιαμεσολάβηση (Disintermediation)
Εάν θέλεις να φτιάξεις κάτι και να το πουλήσεις στα καταστήματα, συνήθως δουλεύεις μέσα από μια σειρά μεσαζόντων για να σε βοηθήσουν να βγάλεις το προϊόν από το εργοστάσιο στο ράφι.
Με την αποδιαμεσολάβηση παρακάμπτονται μέρη της αλυσίδας και τα προϊόντα πωλούνται κατευθείαν στους καταναλωτές, επιτρέποντας χαμηλότερα κόστη και πιο άμεσες σχέσεις με πελάτες.
Παραδείγματα
Dell, Apple
7. Διαχωρισμός (Fractionalisation)
Αντί για την πώληση ολόκληρου του προϊόντος, μπορεί κάποιος να πουλήσει απλά κάποιο κομμάτι του με το επιχειρηματικό μοντέλο του διαχωρισμού.
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα είναι αυτό της χρονομίσθωσης.
Μια ομάδα ατόμων μπορεί να έχει απλά ένα μερίδιο ενός εξοχικού για παράδειγμα κι αυτό να τους επιτρέπει να το χρησιμοποιούν για έναν συγκεκριμένο αριθμό ημερών κάθε χρόνο.
Παραδείγματα
Disney Vacation Club, NetJets
8. Franchise
Το Franchise είναι συνηθισμένο στην βιομηχανία των εστιατορίων αλλά μπορούμε να το συναντήσουμε σε όλων των ειδών τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, από τομείς καθαριότητας έως και πρακτορεία εύρεσης προσωπικού.
Σε ένα τέτοιο μοντέλο, πουλάς τη συνταγή για την έναρξη και τη δημιουργία μιας πετυχημένης επιχείρησης σε κάποιον άλλο.
Πουλάς επίσης πρόσβαση στις υπηρεσίες ενός διεθνούς brand name που θα βοηθήσουν τον ιδιοκτήτη να ξεκινήσει την επιχείρηση.
Στην πραγματικότητα, πουλάς πρόσβαση σε ένα πετυχημένο business model που έχεις αναπτύξει.
Παραδείγματα
Mc Donalds
9. Freemium
Mε το επιχειρηματικό μοντέλο freemium, δίνεις δωρεάν ένα μέρος του προϊόντος ή της υπηρεσίας και χρεώνεις για τις premium υπηρεσίες, ή χαρακτηριστικά.
Το Freemium δεν είναι το ίδιο με την δωρεάν δοκιμαστική περίοδο όπου οι πελάτες έχουν πρόσβαση σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Τα freemium μοντέλα επιτρέπουν απεριόριστη χρήση των βασικών χαρακτηριστικών δωρεάν και χρεώνουν τους πελάτες που θέλουν πρόσβαση σε επιπλέον λειτουργίες.
Παραδείγματα
LinkedIn, MailChimp
10. Leasing
Το leasing ίσως φαίνεται παρόμοιο με τον διαχωρισμό αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετικό.
Λειτουργεί σαν ενοικίαση, απλά στο τέλος της περιόδου χρήσης, ο πελάτης επιστρέφει το προϊόν που έχει ενοικιάσει.
Το leasing χρησιμοποιείται σε πιο ακριβά προϊόντα όπου οι πελάτες ίσως να μην μπορούν να αγοράσουν το προϊόν εξαρχής αλλά μπορούν να το νοικιάσουν για λίγο.
Παραδείγματα
Cars, Direct Capital
11. Low Touch
Με αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο, οι εταιρείες χαμηλώνουν τις τιμές τους παρέχοντας λιγότερες υπηρεσίες.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες και οι πωλητές επίπλων τύπου ΙΚΕΑ.
Και στις δύο περιπτώσεις, το μοντέλο αυτό περιλαμβάνει την αγορά από τον πελάτη επιπλέον υπηρεσιών ή το να κάνει κάποια πράγματα μόνος του για να κρατηθεί χαμηλό το κόστος.
Παραδείγματα
ΙΚΕΑ, RyanAir
12. Marketplace
Το marketplace επιτρέπει στους πωλητές να δημιουργήσουν εισόδημα από διάφορες πηγές.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται τα αντίτιμα του αγοραστή ή του πωλητή για την επιτυχημένη συναλλαγή, επιπλέον χρεώσεις για τη βοήθεια κατά τη διαφήμιση προϊόντων και της ασφάλειας για να είναι ήσυχοι οι αγοραστές.
Το μοντέλο αυτό χρησιμοποιεί τόσο προϊόντα όσο και υπηρεσίες.
Παραδείγματα
eBay, AirBnB
13. Pay-as-you-go
Αντί για την προαγορά ενός συγκεκριμένου ποσού, οι πελάτες χρεώνονται για την πραγματική χρήση ενός προϊόντος στο τέλος μιας περιόδου χρήσης.
Το μοντέλο αυτό χρησιμοποιείται για τους περισσότερους λογαριασμούς του σπιτιού αλλά και σε μερικά μοντέλα μελανιών εκτυπωτή.
Παραδείγματα
Εταιρείες νερού/ηλεκτρικού, ΗP μελάνι
14. Razor-blade μοντέλο (ξυραφάκι)
Το επιχειρηματικό μοντέλο razor blade πήρε το όνομα του από το προιόν το οποίο εφηύρε το μοντέλο: πούλησε ένα ανθεκτικό προϊόν κάτω του κόστους για να αυξήσεις τις πωλήσεις για τα αναλώσιμα μέρη του προϊόντος.
Για το λόγο αυτό, οι εταιρείες που πουλάνε ξυραφάκια στην πραγματικότητα σχεδόν χαρίζουν τη λαβή, υποθέτοντας ότι θα συνεχίσεις να αγοράζεις μακροπρόθεσμα μεγάλη ποσότητα λεπίδων.
Ο σκοπός είναι να δεσμεύσεις τον καταναλωτή σε ένα σύστημα κατά το οποίο επιστρέφει για να αγοράσει αναλώσιμα συστηματικά.
Παραδείγματα
Gillette, Xbox, Inkjet εκτυπωτές
15. Reverse Razor Blade
Το μοντέλο αυτό είναι το αντίθετο του προηγούμενου μοντέλου.
Εδώ οι πελάτες επιλέγουν να μπουν σε ένα οικοσύστημα προϊόντων.
Η αρχική αγορά κοστίζει αρκετά και αποτελεί το μεγαλύτερο μερίδιο εσόδων της επιχείρησης.
Τα πρόσθετα χαρακτηριστικά απλά συμβάλουν στο να χρησιμοποιήσουν οι καταναλωτές περισσότερο το αρχικό προϊόν.
Παραδείγματα
iPhone, iTunes
16. Αντίστροφη Δημοπρασία
Το επιχειρηματικό μοντέλο της αντίστροφης δημοπρασίας αντιστρέφει τη διαδικασία της δημοπρασίας και αναγκάζει τους πωλητές να παρουσιάσουν τις χαμηλότερες τιμές τους στους αγοραστές.
Δίνεται έτσι η επιλογή της χαμηλότερης τιμής.
Το φαινόμενο αυτό ισχύει όταν οι εργολάβοι δίνουν προσφορές για ένα κατασκευαστικό έργο.
Συναντάται επίσης και σε περιπτώσεις δανεισμού.
Παραδείγματα
Priceline.com, Lending Tree
17. Συνδρομή
Τα επιχειρηματικά μοντέλα συνδρομής γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα.
Σε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο, οι καταναλωτές χρεώνονται μια συνδρομή για να έχουν πρόσβαση σε μια υπηρεσία.
Ενώ οι συνδρομές εφημερίδων και περιοδικών υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό, το μοντέλο αυτό έχει πλέον εξαπλωθεί εδώ και αρκετό καιρό σε λογισμικά και online υπηρεσίες.
Παραδείγματα
Netflix
Πηγή: Articles.bplans.com
